| A | B |
|---|
| abces | etterbuil |
| abdomen | buik |
| abdominaal | aan de buikzijde; met betrekking tot de buik |
| abductie | zijwaartse beweging van de middellijn af |
| aberrant | afwijkend |
| abnormaal | afwijkend van de norm |
| abortus | miskraam |
| abrasie | afkrabbing |
| abrupt | plotseling |
| absence | kortstondig bewustzijnsverlies |
| absorptie | opname |
| abstinentie | onthouding |
| abusus | misbruik |
| acathisie | rusteloosheid |
| accidenteel | toevallig |
| accommodatie | scherpstelling van het oog |
| accumulatie | opeenhoping |
| aceton | oplosmiddel |
| achalasie | aandoening van de slokdarm die berust op een stoornis van de zenuwvoorziening van de spieren in de wand |
| aciditeit | zuurgehalte |
| acidose | zuurvergiftiging |
| acne vulgaris | jeugdpuistjes |
| acne | mee-eters |
| acrocyanose | blauwkleuring |
| acryl | allergeen kunststof |
| acrylaat | een kunststof |
| ACTH | hormoon afgescheiden in het hersenaanhangsel |
| actief | werkzaam |
| activeren | werkzaam maken |
| activiteit | werking |
| acute irritatiedermatitis | huidaandoening na enkele minuten tot uren; afhankelijk van de blootstellingsintensiteit |
| acuut | plotseling en hevig |
| acuïteit | scherpte |
| adaptatie | aanpassing |
| addictie | verslaving |
| additioneel | toegevoegd |
| additivum | toevoeging |
| adductie | zijwaartse beweging naar de middellijn |
| adenitis | klierontsteking |
| adenoom | goedaardig klierweefselgezwel |
| adequaat | passend bij |
| adhesie of adhaesis | vergroeiing; verkleving |
| adhaesisolysis | verwijdering of losmaken van verklevingen |
| adipeus | dik |
| adipositas | vetzucht |
| adjuvans | toevoegsel |
| adnexitis | ontsteking van de eierstokken en de eileiders |
| adolescent | jeugdig persoon |
| adrenerg; adrenergisch | wat adrenaline afscheidt |
| adrenolyticum | middel dat adrenaline bevat |
| adsorptie | ophoping |
| adstringentia | middelen die een beschermende laag op een huid of slijmvlies aanbrengen |
| adult | volwassene |
| aequaal | gelijk (bijvoorbeeld van sterkte) |
| aëroob | in de aanwezigheid van zuurstof |
| afasie | spraakstoornis |
| afferent | aanvoerend |
| affiniteit | aantrekkingskracht |
| aften | kleine pijnlijke beschadigingen in het mondslijmvlies |
| afterload | nabelasting |
| agalactie | gebrek aan moedermelk |
| agammaglobulinemie | gebrek aan bloedeiwit |
| agens | werkzame stof |
| agglutinatie | samenklonteren van kleine deeltjes tot grotere |
| aggravatie | overdrijving |
| aggregatie | samenklontering |
| agitatie | opwinding |
| agnosie | onvermogen tot het herkennen van zintuigprikkels |
| agonist | spier die zelfstandig werkt |
| agrafie | onvermogen tot schrijven |
| agranulocytose | vermindering van het aantal korrelcellen in het bloed |
| agressiviteit | neiging tot geweld |
| akinesie | bewegingsarmoede |
| albumine | in water oplosbaar eiwit |
| alcoholisme | drankzucht |
| alert | oplettend |
| alexie | onvermogen tot lezen |
| alimentair | m.b.t. de voeding |
| alkalose | zuurverlies |
| alkaloïde | giftige verbinding van plantaardige stoffen |
| alkyleren | een waterstofatoom door een alkylgroep vervangen |
| allergeen | stof die overgevoeligheid kan veroorzaken |
| allergenen | stoffen die overgevoeligheid kunnen veroorzaken |
| allergie | overgevoeligheid |
| allergische alveolitis | allergische reactie van longblaasjes |
| allergische rhinitis | reversibele obstructie van de neuspassage; uitgelokt door allergenen op de werkplek |
| alopecia | kaalheid |
| aminen | van ammoniak afgeleide organische verbinding |
| amnesie | geheugenverlies; vergeetachtigheid |
| amniocentese | vruchtwaterpunctie |
| amylase | enzym dat zetmeel afbreekt |
| an- | niet of zonder |
| anaal | via de anus |
| anabool | opbouwend |
| anaëroob | zonder de aanwezigheid van zuurstof |
| anafylactisch | bijvoeglijk naamwoord van anafylaxie |
| anafylaxie | ernstige overgevoeligheid |
| anamnese | voorgeschiedenis van de ziekte |
| anaplasie | het ontstaan van ongedifferentieerd weefsel |
| anatomie | de wetenschap van de opbouw van het menselijk lichaam |
| androgenen | mannelijke geslachtshormonen |
| anemie | bloedarmoede |
| anesthesie | gevoelloos maken |
| anestheticum | verdovend middel |
| aneurysma | lokale verwijding van een bloedvat |
| angina pectoris | pijn op de borst; hartkramp |
| angiografie | zichtbaar maken van bloedvaten door inspuiten contrastvloeistof |
| angiogram | röntgenologische opname van de bloedvaten met een contrastmiddel |
| angioneurose | vaatkramp of vaatverwijding |
| angioom | vaatgezwel |
| angiosarcoom | kwaadaardig gezwel van de bloedvaten |
| anilinekanker | kanker van de urineblaas bij werkers in de aniline-industrie |
| anopsie | blindheid |
| anorexia | gebrek aan eetlust |
| anorexie | gebrek aan eetlust |
| antacidum | een geneesmiddel dat de zuurgraad van het maagsap verlaagt |
| antagonist | stof met een tegengesteld effect |
| antalgisch | ongevoelig voor pijn |
| ante- | naar voren |
| anteflexie | naar voren buigen |
| antenataal | voor de geboorte |
| anterior | aan de voorkant |
| anteversie | naar voren kantelen |
| anthracosilicose | mijnwerkers-silicose |
| anthracosis | mijnwerkerslong door koolstof |
| anthrax | miltvuur |
| anti- | tegen |
| anti-emetica | middelen tegen braken |
| anti-emeticum | antibraakmiddel |
| anti-epileptica | middelen tegen epilepsie (vallende ziekte) |
| antibiotica | geneesmiddelen tegen bacteriën |
| anticida | middelen die het maagzuur binden |
| anticoagulantia | antistollingsmiddelen |
| anticonceptivum | voorbehoedmiddel |
| antidepressiva | middelen tegen depressies |
| antidiarrhoicum | middel tegen diarree |
| antidopaminergisch | wat de werking van een weefselhormoon tegengaat(pop) |
| antidotum | tegengif |
| antifibrinolyticum | middel tegen oplossing van vezelstof |
| antiflogistica | middelen die ontstekingen remmen |
| antiflogistisch | ontstekingsremmend |
| antifungisch | wat schimmels doodt |
| antigeen | lichaamsvreemde stof |
| antihistaminicum | stof die de werking van histamine vermindert |
| antihypertensiva | middelen tegen hypertensie |
| antihypertensivum | bloeddrukverlagend middel |
| antilichaam | beschermingsstof |
| antimicrobieel | tegen ziekteverwekkers gericht |
| antimitoticum | middel dat de celdeling verhindert of vertraagt |
| antimycotica | middel tegen schimmels |
| antimycoticum | middel tegen schimmelziekte |
| antineoplastisch | wat de vorming van gezwellen tegengaat |
| antiphlogisticum | middel dat ontsteking tegengaat |
| antiproliferatief | tegen snelle groei gericht |
| antiprurigineus | jeukwerend |
| antipruritica | middelen tegen jeuk |
| antipyretica | middelen die koorts dempen |
| antipyreticum | koortswerend middel |
| antireumatica | middelen die een onderdrukkende werking hebben op reumatische verschijnselen (pijn; ontsteking) |
| antisepticum | ontsmettingsmiddel |
| antispasmodicum | middel dat kramp bedaart |
| antitoxine | middel dat gifstof onschadelijk maakt |
| antitrombotica | middelen die trombose (= bloedstolling in een intact bloedvat) voorkomen |
| antitrombotisch | wat de vorming van bloedstolsel tegengaat |
| antitumoraal | tegen gezwellen gericht |
| antitussiva | hoestprikkelremmende stoffen |
| antitussivum | hoestmiddel |
| antiviraal | werkzaam tegen virussen |
| antrum | middelste deel van de maag |
| anurie | uitblijven van urinevorming |
| anus praetenaturalis | kunstmatig aangelegde darmuitgang |
| anus | aars; einddarm |
| anxietas | angstgevoel |
| anxiolyticum | geneesmiddel dat angst en onrust vermindert |
| aorta | grote lichaamsslagader |
| aortografie | röntgencontrastonderzoek van de aorta (grote lichaamsslagader) |
| aortogram | foto van lichaamsslagader |
| apathie | lusteloosheid |
| apex | top |
| aplasie | onvolkomen ontwikkeling |
| aplastische anemie | bloedarmoede door tekort aan rode bloedlichaampjes |
| aplastische | niet-vormend |
| apnoe | ademstilstand |
| apoplexie | beroerte; syndroom als gevolg van een bloeding in de hersenen |
| appendectomie | verwijderen van een ontstoken blinde darm |
| appendicitis | ontsteking van wormvormig aanhangsel ("blindedarmontsteking") |
| appendix vermiformis | wormvormig aanhangsel |
| applicatie | toepassing |
| applicator | toedieningshulpmiddel |
| approximaal; approximatief | benaderend |
| aquosus | waterig |
| arachnoidea | spinnenwebvlies; vaatrijk hersenvlies |
| aritmie | onregelmatige hartslag; ritmestoornis |
| aritmogeen | wat onregelmatige hartslag veroorzaakt |
| aromatisch | met geurstof |
| arrhythmie | ritmestoornis (ook wel: aritmie) |
| arseenkeratose | arseenwrat; sterke huidverhoorning door arsenen |
| arterie | slagader |
| arterieel | slagaderlijk |
| arteriën | slagaders |
| arteriografie | foto van de slagaders |
| arteriogram | foto van lichaamsslagader |
| arteriolair | m.b.t. de kleine slagaders |
| arteriosclerose | aderverkalking |
| arterioveneus | m.b.t. een slagader en een ader |
| arteritis | ontsteking van een slagader |
| articulair | m.b.t. een gewricht |
| articulatio | gewricht |
| artificieel | kunstmatig |
| artralgie | gewrichtspijn |
| artritis | gewrichtsontsteking |
| artrografie | röntgencontrastonderzoek van een gewricht (arthros) |
| artropathie | gewrichtsaandoening |
| artroscopie | inspectie van het inwendige van een gewricht |
| artrose | gewrichtsaandoening zonder ontsteking |
| asbest | onbrandbare vezel die voorkomt als delfstof |
| asbestose | chronische luchtweg- en longontsteking veroorzaakt door asbest |
| asbestpleuritis | diffuse exsudatieve pleurareactie met of zonder fibrose met of zonder klachten |
| ascendens | opstijgend |
| ascites | eiwitrijk vocht in de buikholte |
| asepsis | kiemvrijheid |
| aseptisch | vrij van ziektekiemen |
| asfyxie | letterlijk: polsloosheid. Verstikkingsgevaar door het ophouden van voldoende zuurstofaanvoer naar weefsels |
| aspecifiek | niet door een bijzondere oorzaak teweeggebracht |
| aspiratie | opzuiging |
| ASS | acute stressstoornis |
| assay | toetsing |
| assisteren | bijstaan |
| associatie | koppeling |
| astheen | dun; zwak |
| asthenie | krachteloosheid |
| asthma | benauwdheid die vaak in aanvallen optreedt |
| asymptomatisch | zonder ziekteverschijnselen |
| asystolie | hartstilstand |
| ataxie | onzekere gang |
| atheromatose | degeneratie van de vaatwand |
| atherosclerose | aandoening van de slagaders |
| athetose | onwillekeurige bewegingen van vingers en tenen |
| atonie | spierslapte |
| atopisch | m.b.t. een vorm van overgevoeligheid |
| atoxisch | niet-giftig |
| atriaal | m.b.t. een hartboezem |
| atrioventriculair | m.b.t. hartboezem en hartkamer |
| atrioventriculaire knoop | plek in het hart waar de prikkels voor de hartcontractie vanuit het atrium worden voortgeleid naar het ventrikel |
| atrium | voorkamer van het hart; boezem |
| atrofie | verschrompelig van weefsel; cellen of organen |
| attaque | beroerte |
| atypisch | zonder kenmerkende eigenschappen |
| audiogram | uitkomst van een gehoortest |
| audiometer | apparaat waarmee men het gehoor kan testen |
| auditief | m.b.t. het gehoor |
| aura | voorbode |
| auraal | m.b.t. een voorbode |
| auriculair | m.b.t. het oor |
| aërofagie | inslikken van lucht |
| aërogeen | zich via lucht verplaatsen |
| aëroob | afhankelijk van zuurstof |
| aërosol | vloeistofdeeltjes in lucht of een gas; spray |
| auscultatie | luisteren naar lichaamsgeruis |
| ausculteren | luisteren |
| auto-immuun | m.b.t. afweerstoffen gericht tegen de eigen lichaamsweefsels |
| automatie; automatisme | handelingen die onafhankelijk van de wil verlopen |
| autonoom | zelfstandig |
| autopsie | lijkschouwing |
| AV blok | hartritmestoornis door geleidingsstoornis |
| axon | uitloper van een zenuwcel die informatie afvoert |
| azotemie | toename van het stikstofgehalte van het bloed |
| azoöspermie | gebrek aan zaadcellen |
| B/O | burnout |
| bacil | staafvormige bacterie |
| Bacillus subtilis | bacterie geslacht |
| Bacillus anthracis | miltvuurbacil |
| bactericide | bacteriëndodend middel |
| bacteriologisch | m.b.t. bacteriën |
| bacteriostaticum | stof die de toename van bacteriën belemmert |
| bacteriostatisch | bacterieremmend |
| bacterioïd | gelijkend op bacteriën |
| bacteriëmie | aanwezigheid van bacteriën in het bloed |
| bakkerseczeem | jeukende huidaandoening als gevolg van bestanddelen in meel |
| balanitis | ontsteking van de eikel |
| baritose | goedaardige pneumoconiose door bariumstof |
| barotrauma | letsel door verandering in luchtdruk b.v. bij piloten en duikers |
| barrier; barrière | versperring |
| barrier-cream | beschermende huidcrème |
| basaal | m.b.t. een stof die zout vormt |
| basalioom | kwaadaardige woekering in onderste huidlaag |
| base | stof die zout vormt |
| benigne | goedaardig |
| benzeen | kankerverwekkend oplosmiddel |
| beroepsastma | aanvalsgewijs optreden van bronchusobstructie na beroepsmatige blootstelling aan een specifieke prikkel |
| beroepscontactdermatosen | huidaandoeningen door stoffen waarmee tijdens het werk contact is |
| beroepsgebonden astma | astma door factoren in het werk |
| beroepshardhorendheid | doofheid door lawaai op het werk |
| beroepsmatige blootstelling | blootstaan aan belastende factoren op het werk |
| beroepstumor | tumor als gevolg van blootstelling aan chemische stoffen of straling in het werk |
| beroepsziekte | ziekte ontstaan door blootsteling tijdens het beroep |
| berylliose | granulomateuze longfibrose door blootstelling aan berryllium |
| beta-blokker | geneesmiddel dat de bloeddruk regelt |
| Beta-blokker | sympaticolyticum met effect op de B-receptoren |
| bifasisch | in twee tijden verlopend |
| bifurcatio aortae | waar de lichaamsslagader zich vertakt in slagaders |
| bilateraal | in twee richtingen |
| biliair | m.b.t. gal |
| biliodigestief | met betrekking tot de galwegen en het maag-/darmkanaal |
| bilirubine | afbraakproduct van hemoglobine; galkleurstof |
| bio-equivalent | met dezelfde kracht en uitwerking |
| bioavailability; biodisponibiliteit | biologische beschikbaarheid |
| biochemisch | m.b.t. de omzetting van stoffen in levende wezens |
| biodegradatie | natuurlijke afbreekbaarheid |
| biologisch | m.b.t. levende wezens |
| biologische monitoring | volgen van de blootstelling aan belastende factoren in bloed of urine of uitademingslucht |
| biopsie | weefselonderzoek |
| biopt | levend weefselstukje |
| biosynthese | aanmaak op natuurlijke manier |
| biotransformatie | omvorming van stoffen binnen het levende weefsel |
| bipolaire stoornis | psychiatrisch ziektebeeld met afwisselend overdreven opgewektheid en grote somberheid |
| blefaritis | ontsteking van een ooglid |
| blefarospasme | kramp van de kringspieren om het oog |
| blisterverpakking | verpakking met plastic |
| bloedmonster | afgenomen bloed voor onderzoek |
| bloedspiegel | hoeveelheid geneesmiddel per hoeveelheid (100 ml) bloed |
| blok | stremming |
| blootstellingsduur | tijd die men bloot staat aan belastende factoren |
| blootstellingsintensiteit | sterkte van belastende factoren |
| boerenlong | chronische longontsteking door schimmels in hooi en stro |
| bolusinjectie | zware inspuiting in één keer |
| boorvloeistof | koel- en smeermiddelen toegepast bij het boren in materialen (b.v. metaal) |
| borborygmie | versterkte peristaltische geluiden |
| borborygmus | darmgeruis |
| botnecrose | afsterven van botweefsel |
| bradycardie | ongewoon langzame hartslag |
| bradykinesie | verlangzaming van de bewegingen |
| bradypnoe | vertraagde ademhaling |
| breedspectrum | met "brede" uitwerking |
| bronchiaal ademgeruis | versterkt ademgeruis met hogere tonen |
| bronchiaal | m.b.t. de luchtpijptakken |
| bronchiolitis | ontsteking van de kleinste luchtpijpvertakkingen in de long |
| bronchitis | ontsteking van de luchtpijptak |
| bronchiëctasie | verwijding van de luchtpijpvertakkingen |
| bronchoconstrictie | vernauwing van de luchtpijptakken |
| bronchodilatatie | verwijding van de luchtpijptakken |
| bronchografie | röntgencontrastonderzoek van de bronchiën |
| bronchopneumonie | longontsteking die uitgaat van de luchtpijptakken |
| bronchopulmonair | m.b.t. de luchtpijptakken en de longen |
| bronchoscopie | inspectie van het inwendige van de luchtwegen |
| bronchospasme | kramp van de luchtpijptakken |
| bronchus | luchtpijptak |
| bronchusadenoom | goedaardig gezwel in de luchtpijp |
| bronchuscarcinoom | longkanker; kwaadaardig gezwel in de luchtpijp |
| Brucella abortus | bacterie die ziekte van Bang verwekt |
| brucellose | infectieziekte veroorzaakt door een Bruccella-soort |
| BSE | bezinkingssnelheid van rode bloedcellen |
| buccaal | van de wang |
| buccofaryngeaal | m.b.t. de mond en de keel |
| bulbair | m.b.t. de hersenstam; het verlengde merg |
| bulla | forse huidblaas; holte in long of bot |
| bulleus | blaarvormig |
| burnout | opgebrand; blijvende overspannenheid |
| bursa(e) | slijmbeurs (en) |
| bursitis | ontsteking van een slijmbeurs |
| bypass | vaatomlegging |
| byssinose | systemische afwijkingen door de respirabele fractie van stof van katoen (bladeren en stengels); vlas (stengels)/ hennep/ jute en sisal en andere planten |
| cachexie | uitputting van het lichaam |
| caecum | blinde darm |
| caissonziekte | duikersziekte door snelle drukverlaging bij opstijging |
| calcificatie | verkalking |
| calciëmie | aanwezigheid van calcium in het bloed |
| calciurie | aanwezigheid van calcium in de urine |
| calor | warmte |
| candida albicans | een schimmel |
| candidiasis | schimmelziekte van huid en slijmvliezen |
| canule | buisje |
| capaciteit | bevattingsvermogen |
| capillair(en) | kleinste bloedvat(en) |
| capillair | haarvat |
| capillairen | haarvaten |
| carcinogeen | kankerverwekkend |
| carcinomen | kankergezwellen |
| carcinoom | kankergezwel |
| cardia | ingang van de maag |
| cardiaal | m.b.t. het hart |
| cardiaca | middelen met een effect op het hart |
| cardiogeen | door het hart veroorzaakt |
| cardiologisch | m.b.t. hartziekten |
| cardioloog | internist voor hartaandoeningen |
| cardiomegalie | hartvergroting |
| cardiomyopathie | hartspierziekte |
| cardiopathie | hartziekte |
| cardiopulmonaal; cardiopulmonair | m.b.t. hart en longen |
| cardiorespiratoir | m.b.t. hart en ademhaling |
| cardioselectief | wat alleen op het hart inwerkt |
| cardiotonisch | wat de werkzaamheid van het hart bevordert |
| cardiotoxisch | giftig voor het hart |
| cardiovasculair(e) | m.b.t. hart en bloedvaten |
| cardioversie | behandeling van een ernstige hartritmestoornis door toediening van een stroomstoot |
| cariës | tandbederf |
| carpale tunnel syndroom | symptomencomplex dat - niet acuut - ontstaat door intermitterende of continue compressie van de nervus medianus in de ruimte onder het ligamentum transversum carpi (carpale tunnel) |
| cartilago | kraakbeen |
| castratie | ontmanning |
| cataract | troebeling van de ooglens; staar |
| catarre | slijmvliesaandoening |
| catheter | slangetje |
| catheterisatie | inbrengen van een slangetje |
| cauda equina | paardenstaart; bundel zenuwen in het onderste gedeelte van het ruggenmergkanaal |
| caudaal | in de richting van het voeteneinde |
| caudografie | röntgencontrastonderzoek van het onderste deel van het ruggenmerg (de cauda) |
| causaal | oorzakelijk |
| causticus | bijtend |
| caverne | door verweking van weefsel ontstane holte |
| caviteit | gaatje door tandbederf |
| CB | consultatiebureau |
| cefalalgie | hoofdpijn |
| cellulitis | ontsteking van het onderhuidse bindweefsel |
| celmembraan | omhulsel van de cel |
| centraal zenuwstelsel | Ruggenmerg & hersenstam en hersenen |
| centraal | in het midden |
| cerebellair | m.b.t. de kleine hersenen |
| cerebellum | kleine hersenen |
| cerebraal | m.b.t. de grote hersenen |
| cerebrospinaal | m.b.t. hersenen en ruggenmerg |
| cerebrovasculair | m.b.t. de bloedvaten in de hersenen |
| cerebrum | grote hersenen |
| cerumen | oorsmeer |
| cervicaal | m.b.t. de hals en de nek |
| cervicobrachiaal | m.b.t. de nek (hals) en de arm |
| cervix uteri | baarmoederhals |
| cervix | baarmoederhals |
| chelatie | het ontstaan van kalk in de bloedvatwanden |
| chemisch | scheikundig |
| chemische pneumonitis | plaatselijk ontsteking van een deel van de long door een chemische stof |
| chemoreceptor | cel die gevoelig is voor scheikundige prikkels |
| chemotherapeuticum | scheikundig bereide stof tegen ziekteverwekkers |
| chemotherapie | behandeling van ziekten met scheikundige stoffen |
| chirurg | arts die operaties verricht |
| chirurgie | heelkunde |
| chirurgisch | heelkundig |
| chloasma | levervlekken |
| cholangiografie | zichtbaar maken van galwegen |
| cholangitis | ontsteking van galwegen |
| cholecystectomie | operatief verwijderen van de galblaas |
| cholecystitis | galblaasontsteking |
| cholecystografie | röntgencontrastonderzoek van de galblaas |
| cholecystotomie | operatief openen van de galblaas |
| choledochotomie | operatief openen van de galwegen |
| cholelithiasis | aanwezigheid van galstenen |
| cholereticum | stof die de galvorming bevordert |
| cholestase | onderbreking van de galafvoer |
| cholesterol | vetachtige stof die wordt afgezet in bloedvaten |
| cholinerg; cholinergisch | m.b.t. stoffen die voor de prikkeloverdracht zorgen |
| cholinesterase | enzym aan zenuweinde betroken bij prikkeloverdracht |
| chorea | dans |
| chromosomaal | m.b.t. de chromosomen |
| chromosoom | deel van celkern waar erfelijke informatie is opgeslagen |
| chronisch | langdurig |
| chronische toxische encefalopathie | CTE; OPS; hersenaandoening als gevolg van blootstelling aan organische oplosmiddelen |
| chronotroop | wat tijd of tempo beïnvloedt |
| chrysotiel | asbest soort |
| chylomicronen | fijne bolletjes |
| cicatrisatie | littekenvorming |
| circulatie | Bloedsomloop& -stroom |
| cirkel van Willis | aders aan de hersenbasis |
| cirrose | verschrompeling van leverweefsel |
| claim | aanspraak op schadeloosstelling |
| classificatie | rangschikking |
| claudicatie | mank lopen |
| claudicatio intermittens | afwisselend mank lopen; meestal als gevolg van een aandoening van slagaders in de benen |
| clearance | zuivering |
| clitoraal | m.b.t. de kittelaar |
| cloaca | riool |
| clonisch | ritmisch samentrekkend |
| Clostridium tetani | veroorzaker van tetanus |
| coagulatie | stolling |
| cochleair | m.b.t. het slakkenhuis |
| coeliakie | malabsorptie bij kinderen; berust op een overgevoeligheid voor gluten |
| cognitief | m.b.t. het denkproces |
| colitis | ontsteking van de dikke darm |
| collageen | lijmvormend |
| collaps | flauwte; flauwvallen |
| collateralen | dwarsverbindingen |
| colloïdaal | m.b.t. een vloeibare oplossing |
| collyrium | oogspoeling |
| colon | dikke darm |
| colonoscopie | onderzoek naar het binnenste van het dikke darm |
| colonresectie | het operatief verwijderen van een deel van het dikke darm |
| colopathie | aandoening van de dikke darm |
| colorectaal | m.b.t. de karteldarm en de endeldarm |
| coloscopie | inspectie van het inwendige van de dikke darm |
| coma hepaticum | diepe bewusteloosheid door falen van de lever |
| comateus | in volkomen bewusteloosheid |
| combinatie | verbinding |
| comedo | mee-eter; verstopping in de uitgang van een talgklier |
| commensaal | onschadelijke gastkiem |
| commotio cerebri | hersenschudding |
| commotio | schudding |
| compatibel | in staat samen te gaan |
| compensatie | herstel van het evenwicht |
| competitief | die elkaar bestrijden of tegenwerken |
| complement | aanvulling |
| complementair | aanvullend |
| complex | ingewikkeld |
| complicatie | verwikkeling; probleem of bijkomende ziekte |
| component | bestanddeel |
| Computerised Tomography | techniek waarbij men met röntgenstraling en met behulp van een computer beelden krijgt van doorsneden van het menselijk lichaam (tomogrammen) |
| concentratie | sterkte van een oplossing |
| conceptie | bevruchting |
| concomiterend | begeleidend |
| concreet | samengegroeid |
| conditie | toestand waarin iemand verkeert |
| conductie | geleiding |
| condyloma | vijgwrat |
| confusie | verwardheid |
| congenitaal | aangeboren |
| congestie | ophoping |
| conjugatie | binding |
| conjugatus | gekoppeld |
| conjunctiva | bindvlies van het oog |
| conjunctivitis | bindvliesontsteking |
| conservatief | op behoud gericht |
| conserveren | in stand houden |
| consistentie | mate van vastheid (bijvoorbeeld van weefsel) |
| constipatie | verstopping |
| constitutie | gestel |
| constitutioneel | door de bouw bepaald |
| contact | aanraking |
| contactallergie | allergie veroorzaakt door lichaamscontact met stoffen |
| contactdermatitis | huidaandoening door contact met stoffen waarvoor overgevoeligheid bestaat of is ontstaan |
| contacteczeem | huidaandoening door contact met stoffen waarvoor overgevoeligheid bestaat of is ontstaan |
| contaminatie | verontreiniging |
| continu | voortdurend |
| contour | omtrek |
| contra-indicatie | tegenaanwijzing |
| contraceptie | gebruik van voorbehoedmiddelen |
| contraceptivum | voorbehoedmiddel |
| contractie | samentrekking |
| contractiliteit | vermogen zich te kunnen samentrekken |
| contractuur | blijvende samentrekking |
| contraheren | samentrekken |
| contrastmiddel; constrast-stof | stof waarmee organen zichtbaar kunnen worden gemaakt |
| contre-coup-effect | kaatsbaleffect |
| contusie | kneuzing |
| contusio cerebri | hersenkneuzing |
| convalescentie | periode van herstel |
| conventioneel | wat door het vaste gebruik bepaald is |
| conversie | omzetting |
| convexiteit | de bolle kant |
| cor pulmonale | aandoening van de rechterharthelft door overbelasting |
| cor | hart |
| cornea | hoornvlies |
| coronair | m.b.t. de kransslagaders |
| coronairarteriën | kransslagaderen |
| corpulent | gezet |
| corpus callosum | verbinding tussen linker- en rechterhersenhelft |
| corpus luteum | geel lichaam |
| correctie | verbetering |
| correlatie | onderlinge samenhang |
| corresponderen | overeenstemmen met |
| corrosie | aanvreting; langzame beschadiging |
| cortex | schors |
| corticaal | m.b.t. de schors |
| corticosteroïde | bijnierschorshormoon |
| cortonen | harttonen |
| cosmeticum | schoonheidsmiddel |
| coënzym | hittebestendig deel van een giststof |
| coxalgie | heuppijn |
| Coxiella burnetii | veroorzaker Q-koorts |
| coördinatie | onderlinge afstemming |
| coïtus | geslachtsgemeenschap |
| craniaal | richting het hoofdeinde; m.b.t. de schedel |
| craniocervicaal | m.b.t. de schedel en nek (hals) |
| creatinine | stofwisselingsproduct |
| creatininemie | teveel aan afbraakproducten in het bloed |
| crepitatie | knetterend geluid door wrijving van ruwe oppervlakken (b.v. gewrichtsvlakken) |
| crisis | ernstige ziekteaanval |
| criterium | toets |
| crocidoliet | asbest soort |
| cryotherapie | behandeling met koude |
| CT | computerised tomography: techniek waarbij men met röntgenstraling en met behulp van een computer beelden krijgt van doorsneden van het menselijk lichaam (tomogrammen) |
| CTE | chronische toxische encefalopathie |
| cubitale tunnel-syndroom | compressie van de nervus ulnaris in de tunnel tussen epicondylus medialis humeri & olecranon en een fibreuze band. De N. ulnaris is hier extra kwetsbaar bij een ondiepe sulcus |
| cumulatie | opstapeling van stoffen in het lichaam |
| cumulatief | toenemend |
| curariseren | spierontspanning teweegbrengen met een geneeskrachtig aftreksel |
| curatie | genezing |
| curatief | genezend |
| curettage | uitkrabbing |
| curve | kromme lijn |
| cutaan | m.b.t. de huid |
| CVA | cerebrovasculair (m.b.t. bloedvaten in de hersenen) accident |
| cyanose | blauwe verkleuring van huid en slijmvliezen die ontstaat bij zuurstoftekort in het bloed |
| cyclisch | wat regelmatig terugkeert |
| cycloplegie | verlamming van het aanpassingsvermogen van het oog |
| cyclus | regelmatige reeks |
| cystic fibrosis | erfelijke aandoening waarbij de functie van exocriene klieren abnormaal is |
| cystitis | blaasontsteking |
| cystografie | röntgencontrastonderzoek van de urineblaas |
| cystoscopie | inspectie van het inwendige van de urineblaas |
| cytochroom | giststof die ijzer bevat |
| cytomegalie | virusziekte m.n. opzwelling van geïnfecteerde cellen |
| cytoplasma | celvloeistof |
| cytostaticum | geneesmiddel dat celgroei en celdeling remt |
| cytotoxisch | giftig voor cellen |
| darmflora | darmbacteriën |
| DBCP | dibroomchloorpropaan |
| DDT | dichloordifenyltrichlooretaan; (verboden) bestrijdingsmiddel |
| decompensatio renis | falen van de nierfunctie |
| decompensatio cordis | falen van het hart |
| decompensatio | functiestoornis |
| decompressie | opheffen van hoge druk |
| decompressieziekte | caissonziekte |
| decongestiva | middelen met een ontzwellend effect |
| decongestivum | middel dat zwelling vermindert |
| decorum | fatsoen |
| decubitus | doorligwond |
| defecatie | stoelgang; ontlasten |
| defense musculaire | spierspasme van de buikwand dat optreedt bij peritoneale prikkeling |
| defibrillatie | elektrische behandeling van hartritmestoornis |
| deficiëntie | tekort aan bepaalde stoffen |
| deficit | gebrek |
| deficiëntie | tekort |
| degeneratie | ontaarding; verwording |
| degeneratief | wat aantasting veroorzaakt |
| degradatie | afbraak |
| dehydratatie; dehydratie | uitdroging |
| dehydratie | uitdroging |
| delirium | waanzinnigheid |
| dementie | geesteszwakte |
| demulcens | strelend geneesmiddel |
| demyelinisatie | verlies van myeline om de zenuwvezels |
| dendriet | uitloper van een zenuwcel die informatie aanvoert |
| dendritisch | vertakt |
| denerveren | onderbreken van de zenuwbanen die naar een orgaan toelopen |
| dentitie | tanden krijgen |
| dependent | afhankelijk |
| depersonalisatie | vervreemding van zichzelf |
| depigmentatie | verdwijning van kleurstof |
| depletie | lediging |
| depolarisatie | vermindering van de elektrische lading in een zenuwcel |
| depressie | neerslachtigheid |
| deprivatie | gemis |
| derivaat; derivans | afleidend middel |
| derma | huid |
| dermaal | m.b.t. de huid |
| dermatitis | huidontsteking |
| dermatofytose | atletenvoet |
| dermatologisch | m.b.t. de huidziekten |
| dermatoloog | medisch specialist voor huidaandoeningen |
| dermatomycose | schimmelziekte van de huid |
| dermatose | huidziekte |
| dermografie | netelroosschrift |
| descendens | afdalend |
| desensibilisatie; desensitisatie | overgevoeligheidsbehandeling |
| desinfectans | ziektekiemdodend middel |
| desoriëntatie | verlies van besef voor tijd en ruimte |
| desquamatie | vervelling |
| detectie | opsporing |
| detergens | geneesmiddel dat zuivert; reinigend middel |
| detergentia | middelen die reinigen of zuiveren |
| detoxicatie | ontgifting |
| detoxificatie | ontgiftiging |
| dexter | rechts |
| di- | twee |
| diabetes mellitus | suikerziekte |
| diabetes | suikerziekte |
| diafragma | middenrif |
| diagnose | vaststellen van de aard van de ziekte |
| diagnostiek | methoden die men gebruikt voor het stellen van een diagnose |
| dialyse | kunstnierbehandeling |
| diameter | middellijn |
| diaphoresis | zweetafscheiding |
| diarree | voortdurende dunne ontlasting |
| diastole | relaxatie van de ventrikels |
| diastolisch | m.b.t. verslapping van hart en bloedvaten |
| diastolische druk | de onderwaarde van de bloeddruk |
| diathermie | doorwarming van zieke organen |
| diathese | vatbaarheid voor een ziekte; aanleg |
| diëncephalon | tussenhersenen |
| differentiatie | ontwikkeling in een bepaalde richting; uitrijping |
| diffusie | vermenging van twee ongelijksoortige stoffen |
| diffuus | zonder scherpe begrenzing |
| difterie | kwaadaardige slijmvliesontsteking |
| digestief | m.b.t. de spijsvertering |
| digitalis | Vingerhoedskruid en dat heeft een hartstimulerende werking |
| digitalisatie | toediening van geneesmiddelen bij hartziekten |
| dilatatie | verwijding |
| dilateren | uitzetten; verwijden |
| diplopie | dubbelzien |
| direct | rechtstreeks |
| discopathie | aandoening van de tussenwervelschijf |
| discoïd | schijfvormig |
| dyshidrose | stoornis in zweetvorming |
| dislocatie | verplaatsing |
| dispositie | aanleg |
| dissemineren | uitzaaien |
| dissociatie | uiteenval |
| distaal | naar het eind van de ledematen toe; erachter gelegen |
| distensie | uitrekking |
| distilleren | zuiveren |
| distorsie | verstuiking |
| distributie | verdeling |
| diurese | afscheiding van urine |
| diureticum | urinedrijvend middel |
| diurnus | wat overdag plaatsheeft |
| diverticulitis | ontsteking van de darmuitstulpingen |
| diverticulose | aanwezigheid van verscheidene uitstulpingen van de wand in de dikke darm |
| diverticulotomie | het operatief openen van een uitstulping van de wand |
| divertikel | zakvormige uitstulping van de wand |
| DKTP | inenting tegen difterie & kinkhoest & tetanus en poliomylitus |
| documenteren | staven |
| dolor | pijn |
| dominant | overheersend |
| dominantie | overheersing |
| donor | iemand die een orgaan of weefsel of cellen afstaat ten behoeve van de behandeling van een ander |
| doping | stimulerende middelen |
| Doppler-onderzoek | techniek waarbij men met behulp van geluidsgolven de stroomsnelheid van bloed in de bloedvaten kan meten |
| Doppler-ultrasonografle | meting van de snelheid van de bloedstroom |
| dorsaal | aan de rugzijde |
| dosering | verstrekte hoeveelheid |
| doseringsregime | regeling in verband met de toediening van geneesmiddelen |
| dosis | hoeveelheid van een geneesmiddel |
| dotteren | techniek om vernauwingen in de slagaders op te lossen met behulp van een ballonnetje |
| drainage | vochtafvoering |
| drempelwaarde | waarde waarboven verandering optreedt |
| dubbelblind | zonder medeweten van de zieke en de arts |
| ductus pancreaticus | buisvormige verbinding tussen de pancreas en de dunne darm |
| ductus thoracicus | borstbuis |
| ductus cysticus | galbuis; verbinding tussen de lever en de galblaas |
| ductus hepaticus | galafvoergang van de lever |
| ductus choledochus | buisvormige verbinding tussen de galblaas en de dunne darm |
| ductus | afvoerbuis |
| duodenoscopie | inspectie van het inwendige van de twaalfvingerige darm |
| duodenum | twaalfvingerige darm |
| Dupuytren(s)- contractuur van | schrompeling van het peesblad van de handpalm waardoor de vingers in buigstand worden gedwongen |
| dura mater | harde hersenvlies |
| dys- | slecht of abnormaal |
| dysartrie | spraakstoornis |
| dyscrasie | gestoorde gezondheid |
| dysenterie | infectie van de darmen |
| dysfagie | slikmoeilijkheden |
| dysforie | sombere grondstemming |
| dysfunctie | gestoorde werking |
| dysgenesie | gebrekkige ontwikkeling |
| dysgeusie | smaakstoornis |
| dyskinesie | bewegingsstoornis |
| dysmenorroe | pijnlijke maandstonden |
| dyspareunie | paringspijn |
| dyspepsie | gestoorde spijsvertering |
| dysplasie | ongewone ontwikkeling |
| dyspnoe d'effort | kortademigheid bij inspanning |
| dyspnoe | kortademigheid |
| dystonie | stoornis in de spierspanning |
| dystrofie | voedingsstoornis |
| dysurie | pijnlijke urinelozing |
| e causa ignota | door onbekende oorzaak |
| EAA | extrinsieke allergische alveolitis |
| ecchymose | blauwe plek |
| ECG | elektrocardiografie |
| echografie | beelden door meten van reflectie van geluidsgolven |
| eclampsie | stuipen |
| ectopisch | buiten zijn normale ligging |
| eczeem | chronische huidontsteking |
| eeg | elektro-encefalogram |
| EEG | elektro-encefalografie |
| effect | uitwerking |
| effectief | doeltreffend |
| efferent | afvoerend |
| efficiënt | doelmatig |
| efflorescentie | huid- of slijmvliesafwijking van beperkte omvang |
| effusie | uitstorting van ontstekingsvocht |
| EGEE | ethyleenglycolmonoethylether |
| EGME | ethyleenglycolmonomethylether |
| ejaculatie | zaadlozing |
| ejectiefractie | gedeelte van wat uitgestoten wordt |
| elastisch | rekbaar |
| electief | verkozen |
| elektro-encefalografie | techniek waarbij de potentialen in de hersenen vastgelegd worden |
| elektrocardiografie | techniek waarbij men de potentialen in het hart tijdens de hartactie vastlegt |
| elektrofysiologisch | m.b.t. elektrische verschijnselen in levend weefsel |
| elektrolyt | verbinding die in waterige oplossing in ionen wordt gesplitst |
| elektromyografie | techniek waarbij men de potentialen in de spieren vastlegt |
| elektrotherapie | behandeling met elektriciteit |
| eliminatie | verwijdering |
| embolectomie | verwijderen van een embolus |
| embolie | verstopping van een bloedvat door (bloed-)prop of vet of lucht |
| embolus | een bloedstolsel of stukje weefsel dat in de bloedbaan wordt meegevoerd en het lumen van een klein bloedvat afsluit |
| embryo | vrucht in het moederlichaam |
| emesis | braking |
| emeticum | braakmiddel |
| emfyseem | luchtzucht |
| emolliens | middel om weker te maken |
| emollientia | middelen die de slijmvliezen verzachten en daardoor hoesten minder pijnlijk maken |
| emotioneel | gevoelsmatig |
| empirisch | wat op waarneming berust |
| empyeem | etterophoping |
| emulgeren | een melkachtige oplossing vormen |
| emulsie | vloeistof in fijne druppels in een andere vloeistof aanwezig |
| enantheem | uitslag op de slijmvliezen |
| encefalitis | hersenontsteking |
| encefalopathie | hersenziekte |
| end-to-end | hechten van twee uiteinden aan elkaar |
| end-to-side | hechten van een uiteinde en een zijkant aan elkaar |
| endemisch | inheems |
| endocard | binnenste weefsellaag van het hart |
| endocarditis | ontsteking van de hartwand |
| endocrien | met inwendige afscheiding in de bloedstroom |
| endocrinoloog | internist voor aandoeningen van de hormoonproducerende organen |
| endogeen | van binnen uit |
| endometriose | groei van baarmoederweefsel buiten de baarmoeder |
| endoscopie | inspectie van het inwendige van een orgaan |
| endotheel | inwendig bekleedsel van bloed- en lymfvaten |
| endotoxisch | m.b.t. gifstoffen uit afgestorven bacteriën |
| enema | lavement |
| energetisch | m.b.t. arbeid |
| enteric-coated | van een mantel voorzien |
| enteric coated | orale toedieningsvorm; waarbij de wand van de dragee de inhoud tegen maagsap beschermt en pas in de darm uiteenvalt |
| enteritis | ontsteking van de ingewanden |
| enterocolitis | darmontsteking |
| enterohepatisch | m.b.t. dunne darm en lever |
| enthesopatie | aanhechtingspijn |
| enurese; enuresis | bedwateren |
| enzym | stof die een rol speelt bij stofwisseling |
| eosinofilie | toename van het aantal eosinofiele cellen in het bloed |
| epi- | buiten |
| epicard | dubbelbladig vlies aan de buitenkant van het hart |
| epicondylus | buitenste gedeelte van een gewrichtsuitsteeksel |
| epidemie | uitbreiding van een besmettelijke ziekte |
| epidemiologisch | m.b.t. besmettelijke ziekten |
| epidermaal | behorend tot de opperhuid |
| epiduraal | buiten het harde hersenvlies |
| epifysair | m.b.t. de groeischijf |
| epigastralgie | pijn in de bovenbuik |
| epigastrisch | m.b.t. de bovenbuik |
| epigastrium | maagstreek |
| epilepsie | vallende ziekte |
| episiotomie | verwijding van de schede-ingang |
| episode | op zichzelf staande gebeurtenis |
| epistaxis | neusbloeding |
| epitheel | dekweefsel |
| epithelioom | gezwel dat van dekweefsel uitgaat |
| equaal | gelijk |
| equivalent | gelijkwaardig |
| ERCP | Endoscopisch Retrograad Cholangio Pancreaticogram; röntgenologisch onderzoek van de gal- en pancreasgang |
| erectie | oprichting van het mannelijk lid |
| ergotisme | kriebelziekte |
| erosie | oppervlakkige beschadiging van weefsel |
| eructatio | oprisping |
| eruptie | plotselinge huiduitslag |
| erysipelas | wondroos |
| erysipeloid | op wondroos lijkende aandoening die vooral bij slachters voorkomt |
| Erysipelothrix rhusiopathiae | verwekker van erysipeloid |
| erytheem | vlekkige rode huid |
| erythema nodosum | huidreactie met blauw worden verdikkingen van huis en onderhuid |
| erythrasma | blijvende huidinfectie |
| erytrocyten | rode bloedcellen |
| erytropoëse | vorming van rode bloedlichaampjes |
| etiologie | leer van de ziekteoorzaken |
| euforie | verhoogd gevoel van welzijn die niet overeenstemt met feitelijke omstandigheden |
| evacuatie | ontlediging |
| evaluatie | beoordeling |
| evoked | uitgelokt |
| evolutie | ontwikkeling |
| exacerbatie | verergering |
| exantheem | huiduitslag |
| excessief | overdreven |
| excipiens | bestanddeel van een geneesmiddel |
| excitatie | opgewondenheid |
| exclusief | wat andere mogelijkheden uitsluit |
| excretie | uitscheiding |
| exfoliatie | afschilfering |
| exocrien | afscheidend door middel van een afvoerbuis |
| exoftalmie | uitpuiling van het oog |
| exogeen | door oorzaken van buitenaf |
| expectorans | geneesmiddel dat het ophoesten bevordert |
| expectorantia | middelen die het hoesten vergemakkelijken door het slijm minder taai te maken |
| experimenteel | proefondervindelijk |
| expiratie | uitademing |
| expirium | uitademing |
| expositie | blootstelling |
| expositie-respons | blootstelling-antwoord |
| exsudaat | ontstekingsvocht |
| extensie | strekken |
| extensor | spier die strekbeweging uitvoert |
| extern | uitwendig |
| extra- | buiten |
| extra-uterien | buiten de baarmoeder |
| extracellulair | buiten de cel gelegen |
| extracorporaal | buiten het lichaam om |
| extract | ingedikt aftreksel |
| extractie | uittrekking |
| extrahepatisch | buiten de lever |
| extrapyramidaal | buiten de piramidebaan (zenuwbaan van hersenen naar einde ruggemerg) |
| extrarenaal | buiten de nier |
| extrasystole | voortijdige hartsamentrekking |
| extravasaal; extravasculair | buiten een bloedvat |
| extravasatie | vochtuitstorting |
| extreem | uiterst |
| extremiteit | één van de ledematen |
| faciaal | m.b.t. het aangezicht |
| factor | meewerkende oorzaak |
| faecaal | m.b.t. de ontlasting |
| faeces | ontlasting |
| fagocytose | vernietiging van schadelijke bestanddelen die in het levend weefsel zijn binnengedrongen |
| fallisch | m.b.t. het mannelijk lid |
| farmaca | geneesmiddelen |
| farmaceutisch | uit de apotheek |
| farmacie | de bereiding van geneesmiddelen |
| farmacodynamie | leer van de werking van geneesmiddelen op een levend wezen |
| farmacokineticum | leer van de werking van geneesmiddelen in het lichaam |
| farmacologisch | artsenijkundig |
| farmacon | geneesmiddel |
| farmacotherapie | behandeling met geneesmiddelen |
| faryngitis | keelontsteking |
| fasciculatie | spiertrillen |
| fase | trap van ontwikkeling |
| fataal | noodlottig |
| febriel | koortsig |
| febris | koorts |
| feedback | terugkoppeling |
| femoralis | m.b.t. het dijbeen |
| fenomeen | verschijnsel |
| fermentatie | gisting |
| ferriprief | gekenmerkt door ijzergebrek |
| fertiliteit | vruchtbaarheid |
| fibrillatie | woeling |
| fibrilleren | ongecoördineerde contracties van een deel van het hart |
| fibrine | vezelstof in het bloed |
| fibrinolytisch | wat eiwit in gestold bloed oplost |
| fibrose | woekering van bindweefsel |
| fibula | kuitbeen |
| filmcoated | met een doorschijnend omhulsel |
| filtratie | filtering |
| fiool | medicijnflesje |
| first-pass | eerste hindernis |
| fissuur | klein pijnlijk zweertje |
| fistel | pijpzweer |
| fixatie | vastzetten |
| flaccidus | slap |
| fladderen; flutter | al te snelle beweging van het hart |
| flatulentie | opgeblazenheid; winderigheid |
| flebitis | aderontsteking |
| flebografie | foto van de aders |
| flebogram | foto van een ader |
| flegmone | weefselontsteking met ettering |
| flexie | buigen; buiging |
| flexor | buigspier |
| fluor albus | witte vloed |
| fluoride | zout van fluorwaterstof |
| flush | blozen |
| fobie | ziekelijke vrees |
| focaal | plaatselijk; m.b.t. een focus |
| focus | centrum van een ziekteproces |
| foetaal | m.b.t. het ongeboren kind |
| foetoplacentaal | m.b.t. ongeboren kind en moederkoek |
| foetor ex ore | riekende adem |
| foetotoxisch | schadelijk voor het ongeboren kind |
| folliculitis | ontsteking van de haarzakjes |
| follikel | eiblaasje |
| fonocardiografie | registratie van hartgeruis |
| fontanel | nog niet verbeende plek in de schedel |
| fotofobie | lichtschuwheid |
| fotosensibilisatie | overgevoelig worden voor licht |
| fotosensibiliteit | overgevoeligheid voor licht |
| fractie | deel |
| fractuur | botbreuk |
| Francisella tularensis | veroorzaker tularemie |
| frequentie | aantal keren per tijdseenheid |
| frigiditeit | geslachtelijke koelheid |
| functie | taak |
| functio laesa | verstoorde functie |
| fundamenteel | van het grootste belang |
| fundus | bovenste deel van de maag |
| fungi | schimmels |
| fungicidum | stof die schimmels doodt |
| fungistatisch | schimmelwerend |
| fungus | schimmel |
| furunculose | steenpuistziekte |
| fysico-chemisch | m.b.t. de natuurkundige aspecten van de scheikunde |
| fysiologie | de wetenschap van het functioneren van het menselijk lichaam |
| fysiologisch | door de natuur bepaald |
| fysisch | natuurkundig |
| galactorroe | melkvloed |
| galenisch | natuurlijk |
| ganglion | zenuwknoop |
| gangreen | koudvuur |
| gaster | maag |
| gastralgie | maagkramp |
| gastrectomie | operatie waarbij de maag wordt verwijderd |
| gastritis | maagwandontsteking |
| gastro-intestinaal | m.b.t. maag en darm |
| gastro-oesofageaal | m.b.t. maag en slokdarm |
| gastro-enteritis | ontsteking van maag en darm (buikgriep) |
| gastro-duodenaal | m.b.t. maag en twaalfvingerige darm |
| gastro-enteroloog | internist voor aandoeningen van het maagdarmkanaal |
| gastro-oesofageale reflux | terugstroom van maaginhoud naar de slokdarm |
| gastroduodenostomie | operatie waarbij herstel van de darmverbinding plaatsvindt door het maken van een opening in de maag en het duodenum en deze vervolgens met elkaar te verbinden |
| gastrojejunostomie | operatie waarbij herstel van de darmverbinding plaatsvindt door het maken van een opening in de maag en het jejunum en deze vervolgens met elkaar te verbinden |
| gastroscopie | inspectie van het inwendige van de maag |
| gastrotomie | het operatief openen van de maag |
| gemaskeerde tumor | tumor die niet wordt ontdekt doordat hij zich op een dusdanige manier manifesteert dat het op een andere ziekte lijkt |
| genetica | erfelijkheidsleer |
| genetisch | m.b.t. de erfelijkheid |
| genitaal | m.b.t. de geslachtsorganen |
| genitalia | geslachtsorganen |
| genito-urinair | m.b.t. de geslachtsorganen en de urinewegen pop) |
| genu varum | O-benen |
| genu valgum | X-benen |
| geriater | specialist voor ouderen |
| geriatrisch | m.b.t. de bejaardenzorg |
| germicide | kiemdodende stof |
| gesinterde metalen | zie hard metal disease |
| gestatie | drachttijd |
| gingivitis | tandvleesontsteking |
| gl. | glandula (klier) |
| glandula | klier |
| glaucoom | groene staar |
| glia | steunweefsel in het centrale zenuwstelsel |
| glioom | tumor die uitgaat van steunweefsel van de hersenen |
| globine | eiwitbestanddeel |
| glomerulair | m.b.t. de vaatkluwens |
| glomerulonephritis | ontsteking van de vaatkluwens in de nierschors |
| glossa | tong |
| glossitis | ontsteking van de tong |
| glossodynie | branderige tong |
| glottis | stemspleet |
| glucose | druivensuiker |
| glucosurie | te grote hoeveelheid suiker in de urine |
| gluten | bepaalde eiwitten die voorkomen in rogge of haver of tarwe en gerst |
| glycogeen | zetmeel |
| glycoside | plantaardige stof met suikerbestanddeel |
| gonadaal | m.b.t. de geslachtsklieren |
| gonadotroop | wat de werking van de geslachtsklieren beïnvloedt |
| gonathrose | artrose (degeneratie) van het kniegewricht |
| gonioscopie | bezichtiging van de oogkamerhoek |
| gonorroe | druiper |
| gradueel | trapsgewijs |
| Gram-kleuring | kleuring voor bacteriën |
| gramnegatief | m.b.t. bacteriën die bij gramkleuring hun kleuring verliezen |
| grampositief | m.b.t. bacteriën die bij gramkleuring hun kleuring behouden |
| grand mal | aanval van stuipen |
| grand-mal | epileptische aanval |
| granula | korrelig vormsel |
| granulocytopenie | vermindering van granulocyten in het bloed |
| granuloma | granulatiegezwel; klein week gezwel |
| granulomatose | talrijke granulomen verspreidt over het lichaam |
| graviditeit | zwangerschap |
| gray | maat voor röntgen- of gamma- of neuronenstraling |
| gynaecoloog | vrouwenarts |
| gynaecomastie | al te grote borsten bij de man |
| gynecologisch | m.b.t. de vrouwenziekten |
| habitueel | uit gewoonte |
| haematemesis | bloedbraken |
| haemorrhois | aambei |
| halfwaardetijd | tijd waarin de hoeveelheid van het beschikbare geneesmiddel in het bloed tot de helft afneemt |
| hallucinatie | zinsbedrog |
| hamartoom | aangeboren woekering van weefsel |
| hard metal disease | aspecifieke afwijkingen van de bovenste luchtwegen door blootstelling aan stof van 'hard metal' |
| hartinfarct | versterf van de hartspier door zuurstoftekort |
| harttamponade | ophoping van vocht in de ruimte buiten het hart waardoor het hart niet meer kan uitzetten tijdens de hartcyclus |
| harttonen | geluiden uit het hart die ontstaan als de hartkleppen sluiten tijdens de hartactie |
| haustrae | insnoeringen in de wand van de darm |
| HAV-syndroom | hand-arm vibratiesyndroom |
| Hearing Level | gehoor grens |
| heliotherapie | behandeling met licht |
| hemangioom | goedaardig tumor van bloedvaten |
| hemangiosarcoom | kwaadaardig tumor van bloedvaten |
| hematologisch | m.b.t. de leer van het bloed |
| hematoloog | internist gespecialiseerd op bloedziekten |
| hematoom | bloeduitstorting |
| hematurie | bloed in de urine |
| hemeralopie | nachtblindheid |
| hemicolectomie | het operatief verwijderen van de helft van het dikke darm |
| hemiplegie | halfzijdige verlamming |
| hemisfeer | hersenhelft |
| hemodialyse | bloedzuivering door middel van een kunstnier |
| hemofilie | bloederziekte |
| hemoglobine | zuurstofbindende verbinding in rode bloedlichaampjes |
| hemolyse | vernietiging van de rode bloedlichaampjes |
| hemolytisch | vernietiging van rode bloedlichaampjes veroorzakend |
| hemopathie | bloedziekte |
| hemoperfusie | bloedzuivering door middel van een kunstnier |
| hemopoëtisch | bloedvormend |
| hemoptoë | bloedspuwen |
| hemorragie | bloeding |
| hemorragische diathese | bloedingsneiging |
| hemorroïde | aambei |
| hemosiderine | vorm van onoplosbaar opgeslagen ijzer in beenmerg en lever en milt |
| hemostase | bloedstelping |
| henmi | de helft |
| hepar | lever |
| hepatisch | m.b.t. de lever |
| hepatitis B | leverontsteking veroorzaakt door het hepatitis-B-virus (serumhepatitis) |
| hepatitis A | leverontsteking veroorzaakt door het hepatitis-A-virus (hepatitis infectiosa) |
| hepatitis | leverontsteking |
| hepatobiliair | m.b.t. lever en gal |
| hepatocellulair | m.b.t. de levercellen |
| hepatomegalie | leververgroting |
| hepatotoxisch | giftig voor de lever |
| hereditair | erfelijk |
| herediteit | erfelijkheid |
| hermetisch | luchtdicht |
| hernia inguinalis | liesbreuk |
| hernia umbilicalis | navelbreuk |
| hernia femoralis | dijbeenbreuk |
| hernia cicatricalis | littekenbreuk |
| Hernia Nuclei Pulposi | uitstulping van de weke kern van tussenwervelschijf door een defect in de buitenring van de tussenwervelschijf |
| hernia | breuk |
| herpes zoster | gordelroos |
| herpes simplex | koortsuitslag |
| hersenoedeem | zwelling van het hersenweefsel |
| hetero-anamnese | anamnese door een ander verteld dan de patiënt |
| hexaan | organisch oplosmiddel |
| hiatus oesofagi | opening in het middenrif waardoor de slokdarm loopt |
| hirsutisme | overmatige beharing |
| histologisch | m.b.t. de weefselleer |
| histoplasmose | schimmelinfectie veroorzaakt door Histoplasma capsulatuum |
| HL | Hearing Level |
| HNP | Hernia Nuclei Pulposi; uitstulping van de tussenwervelschijf. Deze uitstulping drukt op een zenuw waardoor pijnklachten in het been ontstaan; eventueel met verschijnselen van uitval van de zenuw (doof gevoel; krachtsvermindering) |
| holistische | totale mensbenadering |
| homeostase | zelfregulering |
| homogeen | gelijksoortig |
| homoloog | overeenkomstig |
| hormonaal | m.b.t. hormonen |
| hospitalisatie | opneming in een ziekenhuis |
| humeralis | m.b.t. de schouder |
| humeroscapulair | m.b.t. de schouder en het schouderblad |
| humor | lichaamsvocht |
| humoraal | m.b.t. de lichaamsvochten |
| hydratatie; hydratie | verbinding van een stof met water |
| hydro-alcoholisch | m.b.t. water en alcohol |
| hydrocefalus | verwijd ventrikelsysteem in de hersenen |
| hydrocephalus | waterhoofd |
| hydrofiel | wateropslorpend |
| hydrofoob | waterafstotend |
| hydrolyse | splitsing van scheikundige verbindingen onder opneming van water |
| hydronefrose | letterlijk: waternier |
| hydrops | vochtophoping in bestaande ruimte of holte; waterzucht |
| hydrotherapie | behandeling met water |
| hygiënisch | m.b.t. de lichaamszorg |
| hyper- | vermeerderd of verhoogd |
| hyperaldosteronisme | verhoogde productie van hormonen door de bijnierschors |
| hyperalgesie; hyperalgie | verhoogde pijngevoeligheid |
| hyperbaar | onder verhoogde druk |
| hypercapnie; hypercarbie | verhoogd koolzuurgehalte in het bloed |
| hyperemesis | overmatig braken |
| hyperemie | verhoogde doorbloeding (van een orgaan bijvoorbeeld) |
| hyperesthesie | overmatige gevoeligheid |
| hyperfunctie | te sterk werkend |
| hyperglykemie | verhoogd suikergehalte in het bloed |
| hyperhidrosis | overmatige zweetafscheiding |
| hyperkaliëmie | te hoge kaliumspiegel in het bloed |
| hyperkeratosis | te sterke verhoorning van huid of slijmvlies |
| hyperkinesie | overmatige bewegingsdrang |
| hyperlipidemie | verhoogd vetgehalte in het bloed |
| hyperostose | beenuitwas |
| hyperpathie | overgevoeligheid voor pijnprikkels |
| hyperplasie | bovenmatige vermeerdering van weefsel |
| hyperpyrexie | hoge koorts |
| hyperreflexie | verhoogde beantwoording van prikkels |
| hypersecretie | verhoogde afscheiding |
| hypersensitiviteit | verhoogde gevoeligheid |
| hypersonoor | verhoogde percussietoon over longweefsel |
| hyperstimulatie | overmatige prikkeling |
| hypertensie | te hoge bloeddruk |
| hyperthermie | erg verhoogde lichaamstemperatuur |
| hyperthyroïdie | overmatige werking van de schildklier |
| hypertonie | verhoogde spanning |
| hypertrichose | overmatige haargroei |
| hypertrofie | bovenmatige groei |
| hyperurikemie | overmaat aan urinezuur in het bloed |
| hyperventilatie | angstige ademhaling |
| hypervitaminose | overmaat aan vitamine |
| hypervolemie | te groot bloedvolume |
| hypesthesie | verminderd gevoel |
| hypnoticum | slaapmiddel |
| hypnotisch | m.b.t. hypnose |
| hypo- | verminderd of verlaagd |
| hypoacousis | hardhorigheid |
| hypocalciemie | te lage calciumconcentratie in het bloed |
| hypochondrie | overdreven bezorgdheid om de eigen gezondheid |
| hypodermaal | onder de huid toegediend |
| hypofunctie | te zwak werkend |
| hypofysair | m.b.t. het hersenaanhangsel |
| hypofyse | klier in de hersenen die de hormoonhuishouding beïnvloedt |
| hypoglykemie | te laag gehalte aan bloedsuiker |
| hypogonadisme | onvoldoende werking van de geslachtsklieren |
| hypokaliëmie | verlaagde kaliumspiegel van het bloed |
| hypomanie | lichte vorm van ziekelijke aandrift |
| hypoplasie | onvoldoende ontwikkeling |
| hypotensie | te lage bloeddruk |
| hypotensief | wat de bloeddruk verlaagt |
| hypothalamisch | m.b.t. een deel van de tussenhersenen |
| hypothalamus | een zenuwcentrum in de hersenen |
| hypothermie | onderkoeling |
| hypothese | veronderstelling |
| hypothyroïdie | onvoldoende werking van de schildklier |
| hypotonie | verlaagde spierspanning |
| hypotrofie | onvoldoende groei |
| hypourikemie | onvoldoende urinezuur in het bloed |
| hypoventilatie | tekortschietende ademhaling |
| hypovitaminose | tekort aan vitamine |
| hypovolemie | onvoldoende bloedtoevoer |
| hypoxemie | zuurstoftekort in het bloed |
| hypoxie | zuurstoftekort in de weefsels |
| hysterectomie | verwijdering van de baarmoeder |
| iatrogeen | door medisch ingrijpen veroorzaakt |
| ichthyose | visschubbenziekte |
| icterus | geelzucht |
| identiek | van dezelfde oorsprong |
| identificatie | vereenzelviging |
| idiopathisch | van onbekende oorzaak |
| idiosyncrasie | aangeboren overgevoeligheid voor bepaalde voedings- en geneesmiddelen |
| ileitis | ontsteking van de kronkeldarm |
| ileum | kronkeldarm |
| ileus | belemmering van de darmwerking |
| iliacaal | in het liesgebied |
| immaturiteit | onrijpheid |
| immobilisatie | onbeweeglijk maken |
| immunisatie | opwekken van onvatbaarheid |
| immuniseren | onvatbaar makend |
| immuniteit | onvatbaarheid voor een ziekte |
| immunogeen | wat onvatbaarheid veroorzaakt |
| immunologisch | m.b.t. onvatbaarheid voor schadelijke invloeden |
| immunosuppressivum | afweeronderdrukker |
| immuun | ongevoeligheid voor een micro-organisme |
| impetigo | etterige huidontsteking |
| implantatie | inplanting |
| implicatie | verwikkeling |
| impotentie | onvermogen tot geslachtsgemeenschap |
| impregnatie | binnendringen van de zaadcel in de eicel |
| impressie | indeuking |
| in vitro | in een reageerbuis |
| in vivo | in het levende organisme |
| in situ | op de gewone plaats |
| inactief | onwerkzaam |
| inadequaat | niet passend |
| inaequaal | niet gelijk |
| incarcerata | ingeklemd |
| incarceratie | inklemming |
| incidenteel | bijkomend |
| incidentie | voorkomen per jaar |
| incisie | insnijding |
| incisief | snijdend |
| inclusief | met inbegrip van |
| incompatibel | onverenigbaar |
| incontinentie | onvermogen om urine of ontlasting op te houden |
| incorporatie | vermenging |
| incubatie | tijdsverloop tussen opname van ziekteverwekker en manifest worden van de ziekte |
| incubatietijd | tijdsverloop tussen besmetting en ziekteverschijnselen |
| indicatie | aanwijzing |
| indicatief | aanduidend |
| indiceren | aanwijzen |
| indirect | niet rechtstreeks |
| individueel | afzonderlijk |
| inductie | gevolgtrekking |
| induratie | verharding |
| inequaal | ongelijk |
| inertie | traagheid |
| infantiel | kinderlijk |
| infarct | plaatselijke bloedeloosheid van weefsel |
| infaust | ongunstig |
| infectie | besmetting |
| infectieziekte | ziekte door een besmetting |
| infertiliteit | onvruchtbaarheid |
| infiltratie | vochtafzetting |
| inflammatie | ontsteking |
| influenza | griep |
| infra- | onder of beneden |
| infrarode straling | onzichtbaar (rood) licht; warmtestraling |
| infusie | toedienen van vloeistoffen |
| infuus | vochttoediening (met geneesmiddel) direct in de bloedvaten |
| ingestie | innemen van voedsel en drank |
| inguinaal | m.b.t. de liesstreek |
| inhalatie | inademing van lucht of dampen of stoffen |
| inherent | samengaand |
| inhibitie | remming |
| initiaal; initieel | beginnend |
| initiële dosis | aanvankelijke hoeveelheid van een geneesmiddel |
| injectie | inspuiting |
| innervatie | zenuwwerking |
| inoperabel | niet meer heelkundig te behandelen |
| inotroop | van invloed op de hartspier |
| insertie | aanhechting |
| insomnia | slapeloosheid |
| inspectie | het bekijken |
| inspiratie | inademing |
| inspirium | inademing |
| instabiliteit | onbestendigheid |
| instillatie | indruppeling |
| instructie | order |
| insufficiëntie | onvoldoende werking |
| insult | aanval |
| intact | in goede staat |
| integriteit | ongeschonden toestand |
| intelligentie | verstandelijke begaafdheid |
| intensiteit | sterkte |
| intensive care | zorgvuldige bewaking van een ernstige ziekte |
| intentietremor | beving bij beweging |
| inter- | tussen |
| interactie | onderlinge beïnvloeding |
| intercostaal | tussen de ribben |
| interdigitaal | tussen de vingers |
| interferentie | verstoring |
| interindividueel | van mens tot mens verschillend |
| intermediair | in het midden liggend |
| intermitteren | afwisselen |
| intermitterend | met onderbrekingen |
| intern | inwendig |
| interpositie | tussenstuk |
| interpretatie | uitleg |
| interstitieel | tussenliggend |
| intertrigo | wondpijn van de huid |
| interval | tussenperiode |
| interventie | ingreep |
| intervertebraal | tussen twee wervels |
| intestinaal | m.b.t. de darm |
| intolerantie | onvermogen om te verdragen |
| intoxicatie | vergiftiging |
| intra-oculair | in het oog |
| intra-individueel | bij dezelfde mens verschillend |
| intra- | binnen of in |
| intra-abdominaal | in de buik |
| intra-arterieel | in de slagader |
| intra-articulair | in het gewricht |
| intracardiaal | in het hart |
| intracellulair | in de cel |
| intracerebraal | in de hersenen |
| intracranieel | in het hoofd |
| intracutaan | in de huid |
| intrahepatisch | in de lever |
| intramusculair | in de spier |
| intrathecaal | binnen de hersen- of ruggemergsvliezen |
| intravasaal; intravasculair | binnen een bloedvat |
| intraveneus | in de ader |
| intrinsiek | wezenlijk |
| intubatie | inbrengen van een buis |
| invaginatie | instulping |
| invalideren | ongeldig maken |
| invasief | waarbij een instrument in een orgaan ingebracht wordt |
| invertsuiker | mengsel van gelijke delen druivensuiker en vruchtensuiker |
| involutie | natuurlijke veroudering |
| ionisatie | ontleding in ionen |
| ioniserende straling | in ionen splitsend |
| ionogram | beeld van de ontleding in ionen |
| iridocyclitis | gepaarde ontsteking van regenboogvlies en straallichaam |
| iritis | regenboogvliesontsteking |
| irregulair | onregelmatig |
| irreponibel | niet terug te duwen |
| irreversibel | onomkeerbaar |
| irrigatie | besproeiing; uitspoeling |
| irritatie | prikkeling |
| ischemie | plaatselijk tekort aan bloedtoevoer |
| isoleren | afsluiten |
| isotonisch; isotoon | van gelijke druk als de omgeving |
| -itis | ontsteking |
| IVP | intraveneus pyelogram |
| jejunoscopie | inspectie van het inwendige van de nuchtere darm |
| jejunum | nuchtere darm |
| juveniel | jeugdig |
| kanaal van Hunter | ruimte tussen de grote spieren van het middenbovenbeen |
| katabolisme | weefselafbraak |
| katalyseren | snel voort doen gaan |
| keloïd | littekengezwel |
| keratitis | oogbindvliesontsteking |
| keratoconjunctivitis | ontsteking van oogbindvlies en hoornvlies; lasogen |
| keratolytica | middelen die de hoornlaag van de huid verweken |
| keratolyticum | verwekend middel |
| keto-acidose | zuurvergiftiging bij suikerziekte |
| kinetisch | wat beweging veroorzaakt |
| klassiek | bij uitstek |
| klinisch | onmiddellijk zichtbaar |
| knevelverband | tourniquet |
| koilonychie | lepeltjesnagels |
| koliek | pijnaanval; gekenmerkt door hevige krampende pijn |
| kolieken | pijnlijke krampaanval in de wand van een hol orgaan |
| koliekpijn | ernstige intermitterende pijn die gepaard gaat met bewegingsdrang |
| koolhydraat | verbinding van koolstof |
| kristallisatie | kristalvorming |
| kristalurie | aanwezigheid van kristallen in de urine |
| kruisallergie | overgevoeligheid uitgelokt door een bestaande overgevoeligheid |
| kruisinfectie | besmetting opgelopen binnen het ziekenhuis |
| kruisresistentie | gekruiste weerstand |
| kwantitatief | m.b.t. de hoeveelheid |
| kyste | blaas met stroperige inhoud |
| kystische fibrose | aandoening van exocriene klieren |
| labiel | wankelbaar |
| labium | lip |
| laceratie | weefselverscheuring |
| lacrimaal | m.b.t. tranen |
| lactatie | borstvoeding |
| laederen | scheuren |
| laesie | verwonding; letsel; beschadiging |
| laminectomie | operatieve verwijdering van een of meer wervelbogen voor het uitvoeren van een behandeling aan een tussenwervelschijf of aan het ruggenmerg of aan een ruggenmergszenuw |
| laparoscopie | inspectie van het inwendige van de buikholte |
| laparotomie | operatief openen van de buikholte |
| laryngitis | slijmvliesontsteking van het strottenhoofd |
| laryngospasme | kramp in de spieren in en rond het strottenhoofd |
| lassitudo | vermoeidheid |
| latent | sluimerend |
| latentietijd | tijd tussen prikkeling en reactie |
| lateraal | aan de zijkant van het lichaam |
| laxans | middel om stoelgang te bevorderen |
| laxantium | middel dat de stoelgang bevordert |
| laxativum | middel dat de stoelgang bevordert |
| LDH | lactodehydrogenase (enzym dat de koolhydraatstofwisseling bevordert) |
| lenticulair | lensvormig |
| leptospirosis | infectie door Leptospira |
| lesie | letsel |
| letaal | dodelijk |
| lethaal | dodelijk |
| lethargie | ziekelijke slaaptoestand |
| leucocytose | te veel witte bloedcellen |
| leucoderma | depigmentatie van de huid; als beroepshuidaandoening veroorzaakt door blootstelling aan bepaalde chemicaliën |
| leucopenie | vermindering van het aantal witte bloedlichaampjes |
| leukemie | bloedkanker |
| leukocytair | m.b.t. witte bloedlichaampjes |
| leukocyten | witte bloedcellen |
| leukocytose | te veel witte bloedcellen |
| leukopenie | vermindering van het aantal witte bloedlichaampjes |
| leukoplakie | chronische slijmvliesontsteking met witte plekken |
| leukorroe | witte vloed |
| leveratrofie | verkleining van de lever |
| levercirrhose | verbindweefseling van de lever met regeneratiehaarden |
| leverfibrosering | verbindweefseling van de lever |
| leversteatose | vervetting van de lever |
| libido | geslachtsdrift |
| lichenificatie | huidverdikking |
| life event | ingrijpende gebeurtenis in het leven |
| Life Events Inventory | vragenlijst naar ingrijpende gebeurtenissen in het leven |
| lig. | ligament |
| ligament | bindweefselband |
| limbisch | m.b.t. een rand |
| lineair | lijnvormig |
| lipase | enzym dat vet afbreekt |
| lipide | vetachtige stof |
| lipodystrofie | stoornis in de vetstofwisseling |
| lipofiel | door vet aangetrokken |
| lipoproteïne | verbinding van eiwit en vetachtige stof |
| liposoom | vetdeeltje met opgelost geneesmiddel binnenin |
| liquor cerebrospinalis | hersenvloeistof |
| liquor | vloeistof |
| liquorroe | afvloeiing van hersenvloeistof |
| livedo | blauw-zwarte huidverkleuring |
| lobus occipitalis | achterhoofdskwab van de grote hersenen |
| lobus frontalis | voorhoofdskwab van de grote hersenen |
| lobus temporalis | slaapkwab van de grote hersenen |
| lobus parietalis | wandkwab van de grote hersenen |
| lobus | kwab |
| lochia | kraamvloed |
| locomotorisch | m.b.t. verplaatsing |
| locoregionaal | in hetzelfde lichaamsdeel |
| lokaal | van beperkte omvang |
| lokalisatie | plaatsbepaling |
| longfibrose | toename van bindweefsel waardoor elasticiteit afneemt |
| longoedeem | uittreding van weefselvocht uit de longblaasjes waardoor gaswisseling wordt belemmerd |
| luetisch | door de geslachtsziekte veroorzaakt |
| lumbaal | m.b.t. de lende |
| lumbago | plotselinge pijn in lendenen; spit |
| lumen | 1. natuurlijke holte 2. maat voor lichtsterkte |
| luxatie | ontwrichting |
| Lyme-ziekte | erythema migrans door de spirocheet Borrelia lymfopenie |
| lymfadenitis | ontsteking van de lymfeklieren |
| lymfadenopathie | afwijking van de lymfklieren |
| lymfangitis | ontsteking van de lymfbanen |
| lymfocytair | m.b.t. witte bloedlichaampjes |
| lymfocytose | toename van het aantal witte bloedcellen |
| lymfoom | lymfkliergezwel |
| lymphangitis | ontsteking van de lymfvaten |
| lyofilisaat | resultaat van vriesdroging |
| lysis | oplossing van b.v. weefsel |
| lytisch | oplossend |
| MAC | Maximaal Aanvaarde Concentratie; grenswaarde voor chemische stoffen op het werk |
| maceratie | verweking |
| macrofaag | cellen die lichaamsvreemde materie (b.v. bacteriën)opruimen |
| macromoleculen | stoffen van dierlijke of plantaardige oorsprong; o.a. hout |
| macula | vlek |
| maculopapuleus | met vlekken gepaard |
| malabsorptie | gebrekkige opname van voedingsstoffen |
| malaise | ziektegevoel; gevoel van onwelzijn |
| maldigestie | stoornis in de vertering |
| malformatie | misvorming |
| maligniteit | kwaadaardige ziekte |
| mamma | borst |
| mammair | m.b.t. de vrouwelijke borstklier |
| manie | ziekelijke neiging |
| manifest | onmiddellijk herkenbaar |
| manifestatie | waarneembaar verschijnsel |
| manisch | ziekelijk aangelegd |
| manische depressie | psychiatrisch ziektebeeld met afwisselend overdreven opgewektheid en grote somberheid |
| Mantoux-test | test op tuberculine |
| massage | manuele behandeling |
| massief | sterk |
| masticatoir | m.b.t. het kauwen |
| mastitis | ontsteking van de borstklier |
| mastocyt | mestcel |
| mastodynie | pijn in de borstklier |
| mastoiditis | ontsteking van het slaapbeen |
| maxillair | m.b.t. de bovenkaak |
| maximaal | het grootst mogelijk |
| maximum | grootst mogelijke hoeveelheid |
| MBK | methyl-n-butylketon |
| MDA | diamino-difenylmethaan |
| MDI | methyleen difenyl di-isocyanaat |
| mechanisme | samenstel van bewegende delen |
| mediaal | richting het midden van het lichaam |
| mediaan | op de middellijn |
| mediator | hulpmiddel |
| medicament | medicijn |
| medicatie | voorschrijven van geneesmiddelen |
| medicinaal | geneeskrachtig |
| medicus | arts |
| medisch | geneeskundig |
| mediëren | bemiddelen |
| medulla spinalis | ruggenmerg |
| medulla oblongata | verlengde merg |
| medulla | merg |
| medullair | mergachtig |
| megacolon | vergrote karteldarm |
| megaloblastair | met vergrote moedercellen in de rode bloedlichaampjes |
| melaena | zwarte stoelgang |
| melanoom | ontaarde moedervlek |
| melanose | donkere verkleuring |
| membraan | dun vlies |
| menarche | eerste maandstonden |
| mengbaar | wat kan worden gemengd |
| meningen | hersenvliezen |
| meningeoom | gezwel uitgaande van de hersenvliezen |
| meningitis | hersenvliesontsteking; "nekkramp" |
| meningoencefalitis | combinatie van meningitis en encefalitis |
| meninx | hersenvlies |
| meniscus | kraakbeenstukje in een gewricht |
| menopauze | overgangsjaren bij de vrouw |
| menorragie | hevige maandstonden |
| menstruatie | maandstonden |
| mentaal | geestelijk; verstandelijk |
| mercurialisme | kwikvergiftiging |
| mesencephalon | middenhersenen |
| mesentericus | m.b.t. het darmscheil |
| mesothelioom | longvlies- of buikvlieskanker door asbest |
| metaaldampkoorts | griepachtig beeld dat ontstaat na inhalatie van hoge concentraties damp of rook van sommige metalen en vooral van metaaloxiden |
| metaboliet | stofwisselproduct |
| metabolisatie | omzetting in de stofwisseling |
| metabolisme | stofwisseling |
| metaplasie | weefselvormverandering |
| metastase | uitzaaiing |
| metastaseren | uitzaaien van een tumor |
| metastasering | uitzaaiing |
| meteorisme | verhoogde luchthoudendheid van de darmen |
| methemoglobinemie | aandoening van de bloedkleurstof |
| metrorragie | onregelmatige baarmoederbloeding |
| micel | kleine vetdruppel |
| micro-organisme | kleinste levend wezen |
| microbiologisch | m.b.t. de kleinste levende wezens |
| microcirculatie | bloedsomloop door de kleinste slagaders |
| micrografie | zeer klein handschrift |
| microgram | miljoenste gram |
| microniseren | verpulveren |
| microscopisch | voor het blote oog onzichtbaar(pop) |
| microsomaal; microsomiaal | m.b.t. de kleinste deeltjes in een cel |
| microsporum | huidschimmel met kleine sporen |
| microvilli | uitstulpingen van de villi die zorgen voor oppervlaktevergroting van het darmslijmvlies |
| microvillus | bijzonder kleine uitstulping van de celmembraan |
| mictie | urinelozing |
| mictiecystografie | röntgencontrastonderzoek van de urineblaas tijdens het uitplassen van de contrastvloeistof |
| migraine | schele hoofdpijn |
| Mijnwerkers-nystagmus | problemen met het focusseren door mijnworm |
| milieu | omgeving |
| mimiek | gezichtsuitdrukking |
| mineralisatie | afzetting van kalkzouten |
| mineralocorticoïde | hormoon uit de bijnierschors |
| minimaal | het kleinst mogelijk |
| minimaliseren | als onbeduidend voorstellen |
| minimum | kleinst mogelijke hoeveelheid |
| miotisch | wat de pupil vernauwt |
| mitose | gewone celdeling |
| MMA | methylmethacrylaat |
| mobiel | beweeglijk |
| mobilisatie | beweeglijk maken |
| mobiliteit | beweeglijkheid |
| modificeren | wijzigen |
| modulator | plaatselijke stop in de weefsels |
| moleculair | bestaande uit moleculen |
| monitoring | bewaking |
| mono- | een of alleen |
| monocomponent | geneesmiddel zonder nevenbestanddelen |
| mononucleose | vermeerdering van eenkernige witte bloedlichaampjes |
| monotherapie | behandeling met één geneesmiddel |
| morbiditeit | ziektecijfer |
| morbus | ziekte |
| morfine | krachtig pijnstillend middel gemaakt uit opium |
| morfinomimeticum | stof die als morfine werkt |
| mors subita | plotselinge dood |
| mors | dood |
| mortaliteit | sterftecijfer |
| motiliteit | vermogen om spontaan te bewegen |
| motoriek | de willekeurige bewegingsprocessen |
| motorisch | m.b.t. beweging |
| motorische zenuwen | zenuwen die beweging van spieren aanzetten |
| MRI | techniek waarbij men door het veranderen van het magnetisch veld rondom het lichaam beelden kan maken van doorsneden van het menselijk lichaam |
| mucociliair | m.b.t. slijmvlies en trilharen |
| mucocutaan | m.b.t. huid en slijmvliezen |
| mucolyticum | slijmoplossend middel |
| mucopurulent | slijmig en etterig |
| mucosa | slijmvlies |
| mucoviscidose | erfelijke aandoening waarbij de functie van exocriene klieren abnormaal is |
| mucus | slijm |
| multicausaal | veroorzaakt door meer factoren |
| multicausaliteit | veroorzaking door meer factoren |
| multidosis | grote hoeveelheid geneesmiddelen |
| multipara | vrouw die meer dan eens heeft gebaard |
| multipel | veelvoudig |
| multipele sclerose | aandoening van het zenuwstelsel; letterlijk: verharding van veel plaatsen |
| musculair relaxans | middel dat de spieren ontspant |
| musculair | m.b.t. de spieren |
| musculatuur | spierstelsel |
| musculus | spier |
| mutageen | wat verandering teweegbrengt |
| mutatie | verandering |
| mutisme | onvermogen om te spreken |
| myalgie | spierpijn |
| myasthenie | spierzwakte |
| mycelium | netwerk van schimmeldraden |
| mycobacterie | zuurvaste staafjesbacterie |
| mycologisch | m.b.t. schimmels |
| mycose | door een schimmel veroorzaakte ziekte |
| mycotisch | door schimmels veroorzaakt |
| mydriaticum | pupilverwijdende stof |
| myeline | vetachtige stof in de zenuwschede |
| myelitis | 1. beenmergontsteking 2. ontsteking van het ruggenmerg |
| myelografle | röntgencontrastonderzoek van het ruggenmerg |
| myelomatose | multipel botaantasting |
| myeloom | kwaadaardig gezwel van ruggenmerg of beenmerg |
| myelosuppressie | remmende werking op het beenmerg |
| myelotoxisch | giftig voor het beenmerg |
| myelum | ruggenmerg |
| myocard | hartspierlaag |
| myocarditis | ontsteking van de hartspier |
| myoclonia | buiten de wil optredende snelle spiersamentrekkingen |
| myogeen | tot de spieren behorend |
| myopathie | spierziekte |
| myopie | bijziendheid |
| myositis | spierontsteking |
| n. peronaeus | kuitbeenzenuw |
| nadir | voetpunt |
| naevus | pigmentvlek |
| narcose | algehele verdoving |
| narcoticum | verdovend middel |
| nasaal | m.b.t. de neus |
| nasolacrimaal | m.b.t. neus en tranen |
| natriurese | uitscheiding van zouten met de urine |
| nausea | misselijkheid |
| necrolyse | afsterving van weefsel |
| necrose | weefselversterf |
| nefritis | nierontsteking |
| nefroliet | niersteen |
| nefroloog | internist voor nierziekten |
| nefropathie | nierziekte |
| nefrotisch | m.b.t. nierziekten |
| nefrotoxisch | giftig voor de nieren |
| negatief | afwezig |
| neonataal | m.b.t. de eerste weken na de geboorte |
| neonatoloog | medisch specialist voor pasgeborenen |
| neoplastisch | gepaard gaand met nieuwvorming |
| nervositeit | zenuwachtigheid |
| nervus | zenuw |
| nervus abducens | zesde hersenzenuw; mede de oogbewegingen |
| nervus accessorius | elfde hersenzenuw; hals- en schouderspieren |
| nervus facialis | zevende hersenzenuw; gelaat |
| nervus glossofaryngeus | negende hersenzenuw; tong- en keelzenuw |
| nervus hypoglossus | twaalfde hersenzenuw; tongspieren |
| nervus oculomotorius | derde hersenzenuw; innerveert oogspieren en pupilgrootte |
| nervus olfactorius | eerste hersenzenuw; de reukzenuw |
| nervus opticus | tweede hersenzenuw; de oogzenuw |
| nervus ulnaris | elleboogzenuw |
| nervus trigeminus | vijfde hersenzenuw; gevoel van de gezichtshuid; binnenkant mond; neusbijholten |
| nervus trochlearis | vierde hersenzenuw; voor oogbewegingen |
| nervus vagus | tiende hersenzenuw; de "zwervende" zenuw; hartslag; ademhaling en maag/darmkanaal |
| nervus vestibulocochlearis | achtste hersenzenuw; gehoor en evenwicht |
| neuraal | m.b.t. de zenuwen |
| neuralgie | zenuwpijn |
| neurastheen syndroom | vermoeidheid en prikkelbaarheid en depressie en angstsymptomen. Deze verschijnselen zijn nog reversibel |
| neurinoom | gezwel uitgaande van de zenuw |
| neurodermitis | huidaandoening met lichte zenuwstoornissen |
| neuroleptanalgesie | pijnstilling |
| neurolepticum | stof die de werking van het centrale zenuwstelsel onderdrukt |
| neurologisch | m.b.t. de zenuwen |
| neuroloog | medisch specialist voor aandoeningen van het zenuwstelsel |
| neuromusculair | m.b.t. zenuwen en spieren |
| neuron | zenuwcel |
| neuronaal | m.b.t. een zenuwcel |
| neuropathie | zenuwziekte |
| neurotisch | m.b.t. een ziekelijke houding |
| neurotoxisch | giftig voor het zenuwstelsel |
| neurotransmitter | stof die zenuwimpuls van zenuw op zenuw overdraagt |
| neurotroop | met effect op het zenuwstelsel |
| neurovasculair | m.b.t. zenuwen en bloedvaten |
| neurovegetatief | m.b.t. het autonome zenuwstelsel |
| neutralisatie | opheffing |
| neutrofiel | kleurbaar met neutrale kleurstoffen |
| neutropenie | tekort aan witte bloedlichaampjes |
| neveneffect | bijwerking |
| nidatie | innesteling |
| niersteen | verkalking in het nierbekken |
| nihil | niets |
| nocturnus | nachtelijk |
| nodeus | knobbelig |
| normalisatie | in overeenstemming brengen met een norm |
| normotensief | met gewone bloeddruk |
| nosocomiaal | door verblijf in een ziekenhuis veroorzaakt |
| nullipara | vrouw die nog geen kind heeft gebaard |
| nummulair | ter grootte van een muntstuk |
| nutriënt | voedingsstof |
| nycturie | nachtelijke urinelozing |
| nystagmus | oogsiddering |
| obductie | lijkschouwing; sectie |
| obesitas | vetzucht |
| objectief | waarneembaar |
| observatie | waarneming |
| obsessie | dwangvoorstelling |
| obstetricus | vrouwenarts gespecialiseerd in bevallingen |
| obstetrie | verloskunde |
| obstetrisch | verloskundig |
| obstipatie | moeilijke stoelgang |
| obstructie | verstopping; afsluiting |
| occasioneel | nu en dan voorkomend |
| occlusie | afsluiting |
| occult | verborgen |
| oculair | oog-; m.b.t. het oog |
| oculogyrisch | m.b.t. de oogbewegingen |
| oculomucocutaan | m.b.t. oog; huid en slijmvlies |
| odor | reukzin |
| ODTS | organic dust toxic syndrome |
| oedeem | overmaat van vocht in weefsels |
| oedemateus | m.b.t. oedeem |
| oesofagectomie | operatief verwijderen van de slokdarm |
| oesofagitis | ontsteking van de slokdarm |
| oesofagoscopie | inspectie van het inwendige van de slokdarm |
| oesofagotomie | operatief openen van de slokdarm |
| oesofagus | slokdarm |
| oesofagusresectie | operatief verwijderen van een deel van de slokdarm |
| oesophagitis | ontsteking van de slokdarm |
| oestrogeen | vrouwelijk hormoon |
| oftalmisch | m.b.t. oogziekten |
| oftalmologisch | m.b.t. de oogheelkunde |
| olecranon | uiteinde van de ellepijp bij het ellebooggewricht |
| oligo-element | spoorelement |
| oligo- | weinig of zelden |
| oligomenorroe | maandstonden met gering bloedverlies |
| oligospermie | geringe productie van zaadcellen |
| oligurie | verminderde uitscheiding van urine |
| oncoloog | internist voor kanker-aandoeningen |
| oncolyticum | middel dat de groei van gezwellen remt |
| oncotisch | m.b.t. zwelling |
| oöforectomie | operatieve verwijdering van de eierstokken |
| -oom | gezwel |
| opalescent | bijna doorschijnend |
| operatie chaud | operatie waarbij de aandoening in een acuut stadium is |
| operatie froid | operatie waarbij de aandoening in een rustig stadium is |
| opiaat | opiumbevattend geneesmiddel |
| opisthotonus | krampachtige achteroverstrekking van het lichaam |
| opportunistisch | toevallig schadelijk |
| optimaal | het beste |
| optisch | m.b.t. het licht |
| oraal | via de mond |
| orbitaal | m.b.t. de oogkas |
| orchitis | ontsteking van de teelbal |
| organic dust toxic syndrome | griepachtig beeld dat ontstaat na inhalatie van hoge concentraties schimmels of andere micro-organismen (organisch-stof-koorts; organic dust) |
| organisme | levend wezen |
| organogenese | orgaan vorming; 9-60 dagen na de conceptie |
| orgasme | lustgevoelens bij seksuele opwinding |
| oriëntatie | vermogen tot plaatsbepaling |
| origine | oorsprong |
| ornithose | virusziekte van vogels op mens veroorzaakt door de Chlamydia psittaci |
| orofaciaal | m.b.t. de mond en het gelaat |
| orthese | apparaat ter ondersteuning van een lichaamsfunctie |
| orthopedisch | m.b.t. de behandeling van misvormingen van beenderen en gewrichten |
| orthostatisch | wat bij rechtstaan optreedt |
| os naviculare | schuitvormig handwortelbeentje |
| os lunatum | maanvormig handwortelbeentje |
| oscillografie | onderzoek van pulsaties door meting van veranderingen in het volume van de slagaders |
| -ose | ziekte of aandoening |
| osmotisch | door wederzijdse doordringing veroorzaakt |
| ossiculum | beentje |
| ossificatie | beenvorming |
| osteoarthritis | gewrichtsontsteking tot op het bot |
| osteoarthrosis | chronische aandoening van gewrichten en aangrenzende skeletdelen |
| osteodystrofie | groeistoornis van het beenweefsel |
| osteolyse | het oplossen van beenweefsel |
| osteomyelitis | botontsteking |
| osteoom | gezwel uitgaande van het bot van de schedel |
| osteoporose | botontkalking |
| osteosarcoom | kwaadaardig gezwel vanuit botcellen |
| osteosynthese | herstellen van gebroken bot |
| osteotomie | uitsnijding van bot |
| otitis media | middenoorontsteking |
| otitis | oorontsteking |
| otorinolaryngologie | oor-neus-keelheelkunde |
| otorroe | loopoor |
| otosclerose | verharding van structuren in midden- en binnenoor met als gevolg toenemende doofheid |
| ototoxisch | giftig voor de zenuwcellen van het oor |
| ovariaal; ovarieel | m.b.t. de eierstokken |
| ovarium | eierstok |
| overdosering | toediening van een te grote hoeveelheid |
| overdosis | te grote dosis |
| ovulatie | eisprong |
| ovulum | eitje |
| ovum | ei |
| oxydatie | verbinding met zuurstof |
| oxygenatie | verzadiging met zuurstof |
| oxytocisch | wat de bevalling bespoedigt |
| pacemaker | gangmaker |
| PAK | polyaromatische koolwaterstof |
| palliatie | bestrijden van pijn symptomen |
| palliatief | verzachtend |
| palpatie | het voelen |
| palpebraal | m.b.t. het ooglid |
| palpitatie | klopping van het hart |
| palpitaties | hartkloppingen |
| pancreas | alvleesklier; klier die o.a. insuline afgeeft en enzymen voor de stofwisseling vormt |
| pancreatitis | ontsteking van de alvleesklier |
| pancytopenie | vermindering van cellen in het bloed |
| panniculitis | ontsteking van het onderhuidse vetweefsel |
| papel(s) | huidknobbeltje(s) |
| papillair | van papillen voorzien |
| papillitis | ontsteking van de papil |
| papiloedeem | waterzucht van de papil |
| papuleuze | uit huidknobbeltjes bestaand |
| papulo-vesiculaire | gekenmerkt door papels en blaasjes |
| paracentese | doorprikking |
| paradoxaal | in strijd met de verwachting |
| parallel | evenwijdig |
| paralyse | verlamming |
| parameter | kenmerk |
| paranoia | achtervolgingswaan |
| paraplegie | verlamming aan beide zijden van het lichaam |
| parasitair | door parasieten veroorzaakt |
| parasympathicomimeticum | geneesmiddel dat de werking van het autonoom zenuwstelsel nabootst |
| parasympaticus | deel van het autonome zenuwstelsel (remt prikkels) |
| parathyreoïd | m.b.t. de bijschildklieren |
| paraveneus | naast de ader |
| parenchym | klierweefsel |
| parenteraal | door inspuiting |
| parenterale | buiten het spijsverteringskanaal om |
| parese | gedeeltelijke verlamming |
| paresthesie | tinteling |
| pariëtaal | tot de wand behorend |
| Parkinson; ziekte van | neurologische aandoening gelokaliseerd in grote hersenen; voortdurend beven; verstrakking van het gelaat; geestelijke depressie |
| parkinsonisme | ziekteverschijnselen met de kenmerken van de ziekte van Parkinson |
| paronychia | ontsteking van het nagelbed |
| parotitis | bof |
| paroxismaal; paroxistisch | in aanvallen optredend |
| paroxysmaal | aanvalsgewijs |
| partikel | klein deeltje |
| partus | baring |
| passage | ontlasting |
| passagère | voorbijgaand |
| passief | niet zelfstandig werkzaam |
| pathogeen | stof die ziekte veroorzaakt |
| pathogenese | de wijze waarop een ziekte ontstaat |
| pathognomonisch | kenmerkend voor een bepaalde ziekte |
| pathologie | wetenschap van ontstaan en verloop van ziekten; ziekteleer |
| pathologisch | ziekelijk |
| patiënt | zieke |
| patiënten | zieken |
| PBB | polybroombifenylen |
| PCB | polychloorbifenyl |
| PCP | pentachloorfenol |
| peak flow | hoogste uitademingssnelheid |
| pediatrisch | m.b.t. de kindergeneeskunde |
| pediculose | luizenplaag |
| pelvicus | tot het bekken behorend |
| pemphigus | etterblaasjes |
| penetratie | binnendringing |
| penicillinase | verhoogde weerstand tegen penseelschimmel |
| penicilline | antibioticum voor tegen gram-positieve bacteriën |
| penis | mannelijk lid |
| pepsine | enzym dat eiwit afbreekt |
| peptisch ulcus | een zweer die ontstaat door de inwerking van maagzuur |
| peptisch | wat de spijsvertering bevordert |
| perceptie | waarnemingsvermogen |
| percussie | het kloppen |
| percutaan | via de huid |
| percuteren | kloppen |
| perforatie | doorboring |
| perfusie | vochttoediening |
| peri- | rondom |
| peri-umbilicaal | rond de navel |
| perianaal | rondom de aars |
| periarthritis | ontsteking rondom een gewricht |
| periarticulair | rondom een gewricht |
| pericard | vlies om het hart heen |
| pericarditis | hartvliesontsteking |
| periduraal | rond het harde hersenvlies |
| perifeer | het verst van het midden verwijderd |
| perimetrie | het meten van het gezichtsveld |
| perinataal | kort voor en na de geboorte |
| perineaal | m.b.t. de bilnaad |
| periodiek; periodisch | wat op geregelde tijdstippen terugkeert |
| perioraal | rondom de mond |
| periorbitaal | rondom de oogkas |
| peristaltiek | beweging in de darm om de voedsel voort te bewegen |
| peritoneum | buikvlies |
| peritonitis | buikvliesontsteking |
| perivasculair | rondom de vaten |
| permanent | één of meer jaren durend of blijvend |
| permeabiliteit | doordringbaarheid |
| pernicieus | verderfelijk |
| peroperatief | tijdens een heelkundige ingreep |
| peroraal; per os | door de mond |
| peroraal | via de mond |
| persistens; persisterend | aanhoudend |
| perspex | doorzichtig kunststof |
| perspiratio | huidademhaling |
| pertussis | kinkhoest |
| perversie; perversiteit | seksuele afwijking |
| pes planus | platvoet |
| pessarium | vrouwenring |
| petechiën | kleine puntvormige huidbloedingen |
| petechieën | kleine onderhuidse bloedingen |
| petit mal | lichte aanval van vallende ziekte |
| pH | zuurgraad |
| pia mater | zachte hersenvlies |
| pigmentatie | verkleuring |
| pilo-erectie | rechtop gaan staan van lichaamsharen |
| piramidebaan | zenuwbaan van hersenen naar einde ruggenmerg |
| pityriasis | zemelenuitslag |
| placebo | geneesmiddel zonder werking |
| placenta | moederkoek |
| plasma-expander | geneesmiddel dat de druk van bloed op omliggend weefsel verhoogt |
| plasmaproteïne | eiwit in het bloedplasma |
| plasminogeen | eiwit in het bloed dat stolling teweegbrengt |
| plastickoorts | griepachtig beeld dat ontstaat na inhalatie van hoge concentraties pyrolyseproducten van sommige polymeren; met name polytetrafluorethyleen (PTFE; Teflon) en chloorpolymeren (bv. PVC) |
| plastiekoperatie | hersteloperatie waarbij bijvoorbeeld de continuïteit van de darmen wordt hersteld |
| plaveiselcel | een platte of plaatvormige oppervlaktecel |
| plethysmografle | onderzoek waarbij men de veranderingen in volume van een extremiteit meet |
| pleura-plaques | diffuse verdikking (fibrose) van de pleura; vaak gedeeltelijk verkalkt |
| pleuritis | borstvliesontsteking |
| plexus | netwerk van zenuwen of bloedvaten |
| plexus choroideus | bloed-hersenbarrière |
| PMF | progressive massive fibrosis |
| PMMA | polymethylmethacrylaat |
| pneumomediastinum | de aanwezigheid van lucht in het mediastinum |
| pneumonie | longontsteking |
| pneumopathie | longziekte |
| poliep | gesteelde tumor |
| poliomyelitis | ontsteking van de grijze stof van het ruggenmerg |
| poly- | veel of vaak |
| polyarthritis | ontsteking van meer dan één gewricht |
| polydipsie | verhoogd dorstgevoel |
| polymorf | veelvormig |
| polyneuritis | ontsteking van verschillende zenuwen |
| polypeptide | keten van een groot aantal met elkaar verbonden aminozuren |
| polytherapie | (pop) |
| polyurie | vermeerderde urinelozing |
| polyvalent | meerwaardig |
| pons | Brug; deel van de hersenstam |
| poplitea | kniekuil |
| populatie | bevolking |
| porfyrie | verstoorde vorming van rode kleurstof in het bloed |
| portale hypertensie | verhoogde druk in de vena porta |
| porte d'entree | toegangsweg |
| positief inotroop | de contractiekracht van het hart bevorderend |
| positief | aanwezig |
| post partum | na de bevalling |
| post- | na |
| posterior | aan de achterkant |
| posthepatisch | na de lever |
| postmenopauzaal | na de overgangsjaren |
| postnataal | na de geboorte |
| postoperatief | na een heelkundige ingreep |
| postprandiaal | na de maaltijd |
| posttraumatisch | na een letsel |
| postureel | m.b.t. de houding |
| potentiaal | spanningsverschil |
| potentialisering | versterking van de werking van een geneesmiddel door een ander |
| potentie | kracht |
| potentieel | mogelijk |
| pre- | voor |
| precipitatie | neerslag |
| precordiaal | vóór het hart |
| precursor | voorloper |
| predispositie | aanleg voor een aandoening; vatbaarheid |
| prehepatisch | gelegen voor de lever |
| preklinisch | voor de ziekte merkbaar wordt |
| preliminair | voorafgaand |
| preload | voorbelasting |
| prematuur | voortijdig |
| premedicatie | toediening van geneesmiddelen ter voorbereiding van de patiënt |
| premenstrueel | voor de maandstonden |
| prenataal | voor de geboorte |
| preoperatief | voor de ingreep |
| preparaat | bereiding |
| preputium | voorhuid |
| presentatie | ligging |
| preëclampsie | aanvang van stuipen |
| presbyacusis | ouderdomshardhorendheid; verlies van gevoeligheid voor geluidsprikkels bij het ouder worden |
| preventie | voorkoming |
| priapisme | aanhoudende oprichting van het mannelijk lid |
| primair | oorspronkelijk |
| primovaccinatie | eerste inenting met pokstof |
| procedure | werkwijze |
| procreatie | voortplanting |
| proctitis | endeldarmontsteking |
| proctoscopie | inspectie van het inwendige van de anus |
| productie | voortbrenging |
| productief | voortbrengend |
| profylaxe | voorbehoeding |
| progestageen | zwangerschapshormoon |
| prognose | voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte |
| progressief | in toenemende mate; voortschrijdend |
| prolaps | uitzakking |
| proliferatie | snelle vermenigvuldiging |
| proportioneel | evenredig |
| proptosis | uitpuiling van het oog |
| propulsief | voortstuwend |
| prostaglandine | vetzuur in het lichaam |
| prostatisme | vergroting van de voorstanderklier |
| prostatitis | ontsteking van de voorstanderklier |
| protease | eiwitsplitsende giststof |
| protectiva | middelen met een beschermende werking |
| proteolytisch | eiwitsplitsend |
| proteïne | eiwit |
| prothese | kunstmatig lichaamsdeel |
| protozoön | primitief ééncellig organisme |
| protrombine | bloedstollingsfactor |
| protrusie | uitpuiling |
| provocerende factoren | factoren die de klachten uitlokken |
| proximaal | het dichtst bij; ervoor gelegen |
| prurigineus | jeukend |
| pruritus | jeuk |
| pseudomembraneus | met vorming van een schijnbaar membraan |
| pseudotumor | schijngezwel |
| psoriasis | schubziekte |
| psychiatrisch | m.b.t. de behandeling van geestelijke stoornissen |
| psychisch | geestelijk |
| psychofarmaca | stoffen die invloed hebben op het geestelijk functioneren |
| psychogeen | door de geest veroorzaakt |
| psycholepticum | geneesmiddel dat bepaalde geestelijke functies onderdrukt |
| psychologisch | m.b.t. het gevoelsleven |
| psychomotorisch | m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt |
| psychose | geestelijke stoornis |
| psychosomatisch | m.b.t. het verband tussen geest en lichaam |
| psychotroop | wat de geest beïnvloedt |
| ptosis | verzakking |
| PTSS | Post Traumatische Stress Stoornis |
| puberteit | rijpheid |
| puerperium | kraambed |
| pulmonaal | betreffende de longen |
| pulmonair | m.b.t. de longen |
| pulmonoloog | internist voor aandoeningen van de longen en luchtwegen |
| pulsatie | klopping |
| pulseren | kloppen (van een slagader) |
| pulsie | duwkracht van binnenuit |
| puncteren | aanprikken |
| punctie | prik |
| pupildilatatie | pupilverwijding |
| purgatief | middel tegen verstopping |
| purpura | puntvormige bloedingen |
| purulent | etterig |
| pustuleus | m.b.t. puisten |
| pyelitis | nierbekkenontsteking |
| pyelografie | röntgencontrastonderzoek van het nierbekken |
| pyelonephritis | ontsteking van nier en nierbekken |
| pyelum | nierbekken |
| pylorus | maaguitgang |
| pyodermie | etterige huidziekte |
| pyogeen | etterverwekkend |
| pyrexie | koorts |
| pyrogeen | koortsverwekkend |
| pyrogenen | koortsverwekkende stoffen |
| pyrosis | maagzuur |
| Q-koorts | infectieziekte bij personeel van slachthuizen door micro-organismen in darminhoud van dieren |
| quaternair | viertallig |
| radioactiviteit | gevaarlijke straling |
| radiodermatitis | passagère erytheem en vorming van bullae |
| radiografie | fotograferen d.m.v. röntgenstralen |
| radiologie | de leer van (röntgen)straling |
| radiotherapie | behandeling met (röntgen)straling; bestraling |
| RADS | Reactive Airway Dysfunction Syndrome |
| ragade | scheurtje |
| rapture of the deep | acuut bewustzijnsverlies onder water |
| Raynaudfenomeen | bleekheid van vingers of tenen |
| reabsorptie | terugresorptie |
| reactie | terugwerking |
| reactivering | weer actief maken |
| reactiviteit | vermogen om te reageren |
| reagens | reageermiddel |
| reageren | reactie veroorzaken |
| rebound-effect | terugslag |
| recept | voorschrift |
| receptor | bestanddeel dat gevoelig is voor prikkels |
| recessief | betreffende erfelijkheid |
| recidief | wederinstorting |
| recipiënt | ontvanger |
| recombinant | DNA waarin een stukje vreemd DNA is ingelast |
| reconstitutie | bijeenbrengen van verschillende componenten |
| reconvalescentie | herstel na een ziekte |
| rectaal | m.b.t. de endeldarm |
| rectoscopie | inspectie van het inwendige van het rectum |
| rectum | endeldarm |
| recuperatie | herstel van krachten |
| recurrerend | terugkomend |
| reductie | scheikundige herleiding |
| referentie | verwijzing |
| reflecteren | terugkaatsen |
| reflectoor; reflectorisch | m.b.t. een onwillekeurige reactie |
| reflex | onwillekeurige reactie |
| reflux | terugstroom van vloeistof in de tegengestelde richting |
| refractair | ongevoelig |
| regeneratie | herstelgroei |
| regio | streek |
| regionaal | m.b.t. een bepaalde streek |
| regressie | achteruitgang |
| regressief | in afnemende mate |
| regulair | regelmatig |
| regulatie | aanpassing aan de normale toestand |
| regurgitatie | opstijgen van maag- of darminhoud naar de mond |
| rehydratie | opheffing van uitdroging door toevoer van vocht |
| relaxans | middel dat ontspanning teweegbrengt |
| relevant | essentieel |
| remissie | tijdelijke vermindering of verdwijning van ziekteverschijnselen |
| renaal | m.b.t. de nier |
| renine | giststof die de bloeddruk beïnvloedt; door de nier geproduceerd hormoon |
| renovasculair | m.b.t. nieren en bloedvaten |
| repetitief | zich herhalend |
| replicatie | nabootsing |
| reproductie | vermenigvuldiging |
| research | wetenschappelijk onderzoek |
| resectie | een deel van een orgaan wordt weggenomen |
| reservoir | plaats waar ziekteverwekkers zich kunnen ophopen |
| residuaal; residueel | achterblijvend |
| resistent | bestand tegen |
| resistentie | ongevoeligheid bijvoorbeeld tegen een geneesmiddel |
| resorberen | opnemen |
| resorptie | opname; opslorping |
| respiratoir; respiratoor | m.b.t. de ademhaling |
| respons | antwoord |
| restless legs | rusteloze benen |
| resuscitatie | opwekking uit schijndood |
| retard | vertraagde opneming in het lichaam |
| retardatie | achtergebleven ontwikkeling; vertraging |
| retentie | ophouding |
| retinaal | m.b.t. het netvlies |
| retinopathie | netvliesaandoening |
| retractie | terugtrekking |
| retro- | naar achteren |
| retrobulbair | achter de oogbol |
| retroflexie | naar achteren buigen |
| retrograad | teruggaand |
| retrosternaal | achter het borstbeen |
| retroversie | naar achteren kantelen |
| reumatoïd | op reuma gelijkend |
| revaluatie | herwaardering |
| reversibel | omkeerbaar |
| reversibele | omkeerbare |
| revulsief | afleidend |
| rhinitis | neusverkoudheid |
| rhinopharyngitis | ontsteking van de neuskeelholte |
| rhonchi | reutelend geluid over de luchtwegen dat ontstaat door vernauwing van de bronchi (lagere luchtwegen) |
| rhonchus | reutelgeruis |
| rickets | Engelse ziekte |
| rigiditeit | stijfheid |
| RIND | Reversibel Ischemisch Neurologisch Deficit; omkeerbaar neurologische uitval |
| rinorroe | neusdrop |
| RIP | ruimte innemend proces |
| risicofactor | omstandigheid die de kans op ziekte vergroot |
| risicopatiënt | patiënt die gevaar loopt om ziek te worden |
| roborerend | versterkend |
| Roland Disability Scale | vragenlijst voor beperkingen door rugklachten |
| rostraal | in de richting van het hoofd |
| routinematig | zoals gewoonlijk |
| RSI | Repetitive Strain Injury (verzamelnaam voor aandoeningen aan nek; schouders en armen/polsen ten gevolge van het uitvoeren van steeds dezelfde (repeterende) bewegingen) |
| rubella | rodehond |
| rubor | roodheid |
| ructus | oprisping; opboeren |
| ruptuur | scheur |
| SA-knoop | plek in het hart waar de prikkels voor de hartcontractie worden voortgebracht (sinusknoop) |
| sacraal | ter hoogte van de heiligbeenwervels; 5 segmenten S1 t/m S5 |
| salicylisme | vergiftiging door gebruik van salicylpreparaten |
| saline | zouthoudend |
| salivatie | speekselvloed |
| salpingitis | ontsteking van de eileider |
| saluretisch | m.b.t. een zoutuitwasser |
| saprofyt | plant die van organisch afval leeft |
| sarcoom | maligne tumor uitgaande van bindweefsel |
| saturatie | verzadiging |
| scabies | schurft |
| scarlatina | roodvonk |
| schizofrenie | gespleten persoonlijkheid |
| sciatica | heupjicht |
| scintigrafie | techniek waarbij men na het toedienen van radioactieve stoffen beelden vormt van het menselijk lichaam |
| sclera | harde oogrok |
| sclerose | ziekelijke verharding |
| sclerosering | verharding van weefsel |
| -scoop | kijker |
| -scopie | kijken |
| scotoom | blinde vlek in het gezichtsveld |
| seborroe | talgvloed |
| secretie | afscheiding |
| sectie | lijkschouwing |
| secundair | bijkomstig |
| sedativum | kalmerend middel |
| sedentair | wie een zittend leven leidt |
| sedering | kalmering |
| sediment | bezinksel |
| sedimentatie | bezinking |
| segment | onderdeel |
| sekwester | dood weefsel |
| Seldinger | techniek waarbij men röntgencontrastvloeistof inbrengt in de bloedvaten via arteria femoralis (= de beenslagader) |
| selectief | uitkiezend |
| semisynthetisch | van scheikundige oorsprong |
| seniliteit | geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen |
| sensibel | m.b.t. het gevoel; de tast |
| sensibilisatie | ontstaan van een overgevoeligheid bij herhaalde blootstelling aan / gebruik van een stof |
| sensibiliteit | ontvankelijkheid voor prikkels zoals kou of warmte of pijn of druk |
| sensorieel; sensorisch | zintuiglijk |
| sensorisch | m.b.t. de zintuigen |
| sensorische zenuwen | zenuwen die zintuigprikkels doorgeven (smaak; licht; geluid) |
| sepsis | aanwezigheid en vermeerdering van micro-organismen in de bloedbaan |
| septikemie | bloedvergiftiging |
| septisch | rottend |
| septum | tussenschot |
| sequelae | nasleep van een ziekte |
| seroconversie | omslag van seronegatief naar seropositief |
| serologisch | m.b.t. serum |
| serum | bloedwei |
| serumhepatitis | hepatitis B |
| SGOT | serum-glutamaat-oxaalacetaat-transaminase (enzym in het bloed bij necrose van hartspierweefsel) |
| shock | tekort aan circulerend bloedvolume |
| shunt | kunstmatige verbinding tussen twee kanalen of bloedvaten |
| side-to-side | hechten van twee zijkanten aan elkaar |
| siderose | ijzerstapeling in de long; een goedaardige vorm van pneumoconiose |
| sigmoïdoscopie | onderzoek waarbij het binnenste van het sigmoïd wordt onderzocht |
| sigmoïdresectie | operatief verwijderen van een deel van het sigmoïd |
| sigmoïd | S-vormig gedeelte van de dikke darm |
| significant | belangrijk |
| silicose | longfibrose veroorzaakt door inhalatie en retentie van stof siliciumdioxide (SiO2) bevat |
| simultaan | gelijktijdig |
| singultus | hik |
| sinister | links |
| sinistrum | linker |
| sinusaal | m.b.t. een holte |
| sinusitis | ontsteking van de bijholtes |
| sinusknoop | plek in het hart waar de prikkels voor de hartcontractie worden voortgebracht |
| skeletachtig | m.b.t. het geraamte |
| solitair | op zichzelf staand |
| solutio | oplossing |
| solvens | oplossend geneesmiddel |
| somatisch | lichamelijk |
| somatotrofine | groeihormoon |
| somnambulisme | slaapwandelen |
| somnolentie | slaperigheid |
| sonoor | normale percussietoon over longweefsel |
| soporatief; soporeus | slaapverwekkend |
| souffle | hartgeruis |
| souffles | hartgeruis |
| spasme | kramp |
| spasmodisch | m.b.t. kramp |
| spasmolyticum | krampstillend middel |
| spasticiteit | verhoogde spierspanning |
| spastisch | krampachtig |
| species | soort |
| specifiek | kenmerkend |
| spectrum | kleurenband bij een antibioticum: bacteriesoorten waartegen een antibioticum effectief is |
| spermatogenese | vorming van zaadcellen |
| spermicide | stof die zaadcellen doodt |
| sphincter | sluitspier |
| spina | wervelkolom |
| spinaal | m.b.t. de wervelkolom |
| splenomegalie | miltvergroting |
| spondylitis | wervelontsteking |
| sporadisch | niet algemeen voorkomend |
| spotting | doorbraakbloeding |
| spray | nevel |
| sputum | slijm uit de luchtwegen |
| squameus | schilferend |
| stabilisatie | evenwichtstoestand |
| stabiliteit | duurzaamheid |
| standaarddosis | gebruikelijke hoeveelheid |
| standaardiseren | tot een éénheid brengen |
| stannose | goedaardige vorm van pneumoconiose door stof en damp van tinoxide |
| stase | stilstand |
| statistisch | cijfermatig berekend |
| status | stand |
| steady state | evenwicht tussen inspanning en zuurstofgebruik |
| steatorrhoea | aanwezigheid van vet in de ontlasting |
| steatorroe | aanwezigheid van vet in de ontlasting |
| steatose | vervetting |
| stenose | vernauwing |
| steriel | geen ziektekiemen aanwezig |
| sterilisatie | het doden van ziektekiemen |
| steriliteit | onvruchtbaarheid |
| sternum | borstbeen |
| steroïd | verbinding afgeleid van koolwaterstof |
| stethoscoop | instrument waarmee men de geluiden die in het lichaam worden gemaakt; kan beluisteren |
| stimulans | opwekkend middel |
| stoma | 1. opening die in de darm wordt gemaakt bij een herstelverbinding; 2. opening die in de huid wordt gemaakt voor het aanleggen van een anus praetematuralis |
| stomatitis | ontsteking van het mondslijmvlies |
| stomatologisch | m.b.t. de mondholte |
| strabismus | scheelzien |
| strangulatie | verstikking |
| strawberry pickers disease | compressie van de N. peronaeus communis ter hoogte van de kop van de fibula |
| stress | psychische spanningen |
| stria | huidstriem |
| strippen | operatieve techniek voor de behandeling van spataderen aan de benen |
| stroboscopie | lichtflitsonderzoek |
| stroke | beroerte |
| structureel | m.b.t. de opbouw van een geheel |
| struma | krop |
| stupor | verminderd bewustzijn |
| sub- | onder of bijna |
| subacuut | van betrekkelijk korte duur |
| subarachnodaal | onder het middelste hersenvlies |
| subarachnoïdaal | onder het spinnenwebvlies gelegen |
| subcapsulair | onder een kapsel |
| subconjunctivaal | onder het oogbindvlies |
| subcutaan | onder de huid |
| subduraal | onder het harde buitenste hersenvlies |
| subjectief | persoonlijk |
| subklinisch | nog niet waarneembaar |
| sublinguaal | onder de tong |
| substantie | stof |
| substitutie | vervanging |
| substraat | stof waarop een giststof inwerkt |
| superinfectie | bijkomende besmetting |
| supervisie | toezicht |
| supplement | bijvoeging |
| suppleren | aanvullen |
| suppositorium | zetpil |
| suppositoriurn | zetpil |
| suppressief | onderdrukkend |
| suppuratie | ettering |
| supra- | boven |
| supraclaviculair | gelegen boven het sleutelbeen |
| supraventriculair | boven de hartkamers |
| surditas | doofheid |
| suspensie | vloeistof met onoplosbare deeltjes |
| sympathicomimeticum | middel met opwekkende werking |
| sympathisch | medegevoelig |
| sympaticolyticum | stof die de werking van het sympatische zenuwstelsel kan opheffen |
| sympaticomimeticum | stof die de werking van het sympatische zenuwstelsel versterkt |
| sympaticus | deel van het autonome zenuwstelsel (stuurt prikkels) |
| symptomatisch | m.b.t. ziekteverschijnselen |
| symptomatologie | leer van de ziekteverschijnselen |
| symptomen | ziekteverschijnselen |
| symptoom | ziekteverschijnsel |
| synaps | contactplaats tussen zenuwen |
| synaptisch | m.b.t. onderling contact tussen zenuwcellen |
| syncope | plotseling bewustzijnsverlies |
| syndroom | een vaste combinatie ziekteverschijnselen die steeds samen voorkomen |
| synergisme | effect groter dan de som van de effecten van de afzonderlijke middelen |
| synergistisch | samenwerkend |
| synovitis | gewrichtsvliesontsteking |
| synthese | samenstelling |
| systematisch | stelselmatig |
| systemisch | over het hele lichaam verspreid |
| systole | contractie van de hartkamers |
| systolisch | m.b.t. de samentrekking van de hartkamers |
| systolische druk | de bovenwaarde van de bloeddruk |
| tachyaritmie | onregelmatige snelle hartslag |
| tachycardie | snelle hartslag |
| tachyfylaxie | snel opgebouwde weerstand tegen gifstoffen |
| tachypneu | versnelde ademhaling |
| talcose | longafwijkingen als gevolg van blootstelling aan pure talk |
| tandplaque | tandaanslag |
| tandsteen | tandplak |
| tardief | wat laat tot uiting komt |
| tarsale tunnel-syndroom | compressie van de nervus tibialis ter hoogte van de malleolus medialis. Vaak gekenmerkt door pijn onder de voet |
| TDI | tolueen di-isocyanaat |
| tegumentair | m.b.t. de huid-oppervlakte |
| teken | vector-insecten |
| teleangiëctasie | verwijding van kleinste bloedvaten |
| tempus; tempi | fase; fasen |
| tendens | neiging; richting |
| tendinitis | peesontsteking |
| tendo | pees |
| tenesmus | pijnlijke loze aandrang tot ontlasting |
| tenosynovitis | ontsteking van de peesschede |
| tensie | druk |
| tensio-actief | van invloed op de oppervlaktespanning |
| teratogeen | wat misvormingen veroorzaakt |
| teratologisch | m.b.t. misvormingen |
| terminaal | in het eindstadium |
| test | proef |
| testiculair | m.b.t. de teelbal |
| tetanie | verhoogde spierprikkelbaarheid |
| thalamus | zenuwcentrum in de tussenhersenen |
| theoretisch | wat niet in de werkelijkheid voorkomt |
| therapeutisch | genezend |
| therapie | behandeling; geneeswijze |
| thermisch | m.b.t. warmte |
| thermoregulatie | handhaving van warmte-evenwicht |
| thermotherapie | behandeling met warmte |
| thoracaal | m.b.t. de borstkas |
| thoracic outlet syndroom | niet radiculaire pijnklachten van de bovenste extremiteit ontstaan door intermitterende chronische compressie van de neuro-vasculaire structuren in de plexus brachialis in de ruimte tussen de mediale scalenusmusculatuur en de eerste rib (de thoracic inlet) |
| thorax | borstkas |
| thrombolyticum | middel dat bloedproppen oplost |
| thrombus | bloedprop |
| thyreomimetica | stof met een stimulerende werking op de schildklier |
| thyreostatica | stof met een remmende werking op de schildklier |
| thyrostaticum | stof die de schildklierwerking remt |
| thyrotoxicose | overmatige productie van schildklierhormoon |
| TIA | Transient Ischemic Attack; snel overgaande uitvalsverschijnselen |
| tic | zenuwtrekking |
| tinea pedis | schimmelziekte aan de voet |
| tinnitus | oorsuizen |
| titer | hoogste verdunning van een stof die nog werkzaam blijft |
| tofus | jichtknobbel |
| tolerantie | verdraagzaamheid |
| tomografie | röntgenfoto waarbij slechts één vlak scherp wordt afgebeeld |
| tonisch | m.b.t. spanning |
| tonsillitis | amandelontsteking |
| tonus | spanning |
| topisch | lokaal; ter plaatse |
| torsade de pointes | heel snelle hartwerking |
| torsie | draaiing |
| torticollis | scheefhals |
| TOS | Thoracic outlet syndroom |
| toucher | inwendig onderzoek |
| tourniquet | aderpers; knevelverband |
| toxemie | bloedvergiftiging door organische gifstof |
| toxiciteit | giftigheid |
| toxicologisch | m.b.t. gifstoffen |
| toxicomanie | verslaving aan gifstof |
| toxine | giftige stof |
| toxisch | giftig |
| toxische inhalatiekoorts | griepachtig beeld dat ontstaat na inhalatie van hoge concentraties damp of rook van sommige metalen en vooral van metaaloxiden; pyrolyseproducten of organisch stof |
| toxoplasmose | klierziekte veroorzaakt door het toxoplasma |
| trachea | luchtpijp |
| tracheitis | ontsteking van het slijmvlies van de luchtpijp |
| trachoom | korrelachtige ontsteking van het oogbindvlies |
| tractie | trekkracht van buitenaf |
| tractus circulatorius | hart- en vaatstelsel |
| tractus digestivus | maagdarmkanaal |
| tractus | orgaanstelsel |
| tranquillizer | middel dat opwindingstoestanden bedaart |
| transaminase | giststof die een aminogroep van de ene stof op de andere kan overdragen |
| transcutaan | door de huid heen toegediend |
| transdermaal | door de huid |
| transfer | overdracht |
| transformatie | verandering |
| transfusie | inbrengen van bloed in het bloedvatenstelsel |
| transit | doorvoer |
| transitoir; transitoor | van voorbijgaande aard |
| transmissie | overbrenging |
| transplantatie | overplanting |
| transuretraal | door de urinebuis |
| transversum | dwarsliggend; overstekend |
| trauma capitis | ongeval aan het hoofd |
| trauma | verwonding |
| traumatisch | door een letsel ontstaan |
| traumatische ervaring | een gebeurtenis die een dreigende dood of ernstige verwonding met zich meebrengt of die een bedreiging vormt voor de lichamelijke integriteit van de persoon |
| traumatoloog | specialist voor behandeling van verwondingen |
| tremor | beving |
| tri- | drie |
| triggerzone | pijnpunt |
| trismus | kaakkramp |
| trisomie | aanwezigheid van drie chromosomen van een soort |
| trivalent | driewaardig |
| trofisch(e) | m.b.t. de voeding van de weefsels |
| trombi | kleine bloedstolsels |
| trombo-embolie | bloedvatverstopping door bloedprop |
| trombocytopenie | verlaagd aantal bloedplaatjes |
| trombocytose | verhoogd aantal bloedplaatjes |
| tromboflebitis | ontsteking van de vaatwand met vorming van bloedproppen |
| trombose | vorming van bloedstolsel in de bloedvaten of hart |
| trombus | bloedstolsel in een bloedvat |
| tuba; tube | buis |
| tuberculeus | m.b.t. tuberculose |
| tuberculose | longziekte |
| tuberculostaticum | middel tegen tuberculose |
| tuberkelbacterie | bacterie die tuberculose veroorzaakt |
| tubulair; tubuleus | buisvormig |
| tularemie | een zoönose veroorzaakt door de Francisella tularensis |
| tumor | gezwel |
| turnover | verloop |
| tympanitisch | normale percussietoon over de buik |
| tympanum | trommelholte |
| ulcera | zweren |
| ulceratie | verzwering |
| ulcerogeen | wat zweervorming bevordert |
| ulcus pepticum | zweer van het maag-darmkanaal |
| ulcus ventriculi | maagzweer |
| ulcus duodeni | zweer in de twaalfvingerige darm |
| ulcus cruris | zweer aan het onderbeen |
| ulcus | zweer |
| umbilica | de navel |
| uni- | een |
| uniform | eenvormig |
| unilateraal | eenzijdig |
| unit-dosis | gewone hoeveelheid van een geneesmiddel |
| uremie | bloedvergiftiging door onvoldoende werking van de nieren |
| urethritis | ontsteking van de urinebuis |
| ureum | afbraakproduct van eiwit dat wordt gevormd in de lever en uitgescheiden door de nieren |
| urgentie | dringende noodzaak |
| uricosuricum | middel dat de urinezuuruitscheiding bevordert |
| urinair | m.b.t. urine |
| urinesediment | neerslag in de urine verkregen door de urine te laten centrifugeren |
| urogenitaal | m.b.t. de urinewegen en de geslachtsorganen |
| urografie | röntgenfoto van de urinewegen |
| urticaria | netelroos; jeukende huidaandoening |
| uterus | baarmoeder |
| uterustonica | middelen die de tonus van de uterus verhogen |
| uveitis | ontsteking van het oogvlies |
| v. porta | poortader; de ader die bloed met voedingsstoffen vanuit de darmen afvoert naar de lever |
| vaccin | entstof |
| vaccinatie | inenting |
| vaccinia | ziektetoestand na inenting |
| vagaal | m.b.t. de zwervende zenuw |
| vaginaal | m.b.t. de schede; vagina |
| vagolitisch | alsof de werking van de zwervende zenuw onderbroken is |
| vagotomie | operatieve doorsnijding van de nervus vagus |
| vagotonie | verschuiving van het evenwicht in het zenuwstelsel |
| validiteit | geldigheid |
| valvula | klepje |
| valvula mitralis | mitralisklep; zit tussen linkeratrium en -ventrikel |
| valvula tricuspidalis | tricuspidaalklep; zit tussen rechteratrium en -ventrikel |
| van buitenaf | exogeen |
| variabiliteit | veranderlijkheid |
| variatie | geringe afwijking |
| varicella | waterpokken |
| varices | spataderen |
| varix | spatader |
| vasculair | m.b.t. de bloedvaten |
| vasculitis | bloedvatontsteking |
| vasoactief | van invloed op de spanning van bloedvaten |
| vasoconstrictie | vaatvernauwing |
| vasodilatatie | vaatverwijding |
| vasomotorisch | van invloed op de omvang van bloedvaten |
| vasopressor | stof die de samentrekking van spierweefsel bevordert |
| vector-insecten | teken |
| vegetatief | buiten het bewustzijn om |
| vehiculum | drager; draagstof |
| vena porta | poortader; ader die het voedselrijk bloed uit darmen naar de lever voert |
| vena cava inferior | onderste holle ader |
| vena cava superior | bovenste holle ader |
| vena | ader |
| venerisch | m.b.t. geslachtsziekten |
| veneus | m.b.t. de aders |
| ventilatie | luchtverversing |
| ventraal | aan de buikzijde |
| ventriculair | m.b.t. een orgaanholte |
| ventrikel | kamer |
| ventrikels | ruimtes gevuld met vocht in de hersenen |
| VEP | visual evoked potential |
| veronderstelling | hypothese |
| vertebraal | m.b.t. de wervels |
| vertigo | duizeligheid |
| vesicaal | m.b.t. de blaas |
| vestibulair | m.b.t. het evenwichtsorgaan |
| vigiliteit | waakzaamheid |
| villi | darmvlokken |
| viraal | door een virus veroorzaakt |
| virilisatie | vermannelijking |
| virustatica | middel dat de groei van virussen remt |
| visceraal | m.b.t. de ingewanden |
| viscositeit | kleverigheid |
| visioen | droombeeld |
| visueel | m.b.t. het zicht |
| vitale capaciteit | nuttige longinhoud |
| vitiligo | depigmentatie van de huid; als beroepshuidaandoening veroorzaakt door blootstelling aan bepaalde chemicaliën |
| vitreus | glasachtig |
| voluntarius | vrijwillig |
| volvulus | knoop in de darm door draaiing |
| vomeren | braken |
| vomitus | braaksel |
| vulvair | m.b.t. de schaamspleet |
| vulvovaginitis | ontsteking van de schaamspleet en de schede |
| withdrawal | derving |
| xanthoom | gelige verhevenheid op de huid |
| xanthopsie | geelzien |
| xeroftalmie | uitdroging van het hoornvlies |
| xerostomie | zeer droge mond |
| ziekte van Bang | golvend koortsverloop met relatieve lange koortsvrij perioden; veroorzaak door bacterie Brucella abortus |
| ziekte van Parkinson | neurologische aandoening gelokaliseerd in grote hersenen; voortdurend beven; verstrakking van het gelaat; geestelijke depressie |
| zincalismus | chronische vergiftiging door zink |
| zoönose | ziekte die van dier op mens kan overgaan |
