| A | B |
| ĀRDĒRE Galliam tot contumēliīs acceptīs sub populī Rōmānī imperium redāctam, superiōre glōriā reī mīlitāris exstinctā. | burn |
| BREVEM cōnsulendī esse occāsiōnem. | short |
| CONTRĀ ea Titūrius sērō factūrōs clāmitābat, cum māiōrēs manūs hostium adiūnctīs Germānīs | opposite facing |
| POSTRĒMŌ quis hōc sibi persuādēret, sine certā rē Ambiorīgem ad ēiusmodī cōnsilium dēscendisse? | at last |
| ārdēre Galliam TOT CONTUMĒLIĪS acceptīs sub populī Rōmānī imperium redāctam, superiōre glōriā reī mīlitāris exstinctā. | with so many disgraces |
| ārdēre Galliam tot contumēliīs acceptīs sub populī Rōmānī imperium REDĀCTAM , superiōre glōriā reī mīlitāris exstinctā. | reduced |
| ārdēre Galliam tot contumēliīs acceptīs sub populī Rōmānī imperium redāctam, superiōre GLŌRIĀ reī mīlitāris exstinctā. | glory |
| ārdēre Galliam tot contumēliīs acceptīs sub populī Rōmānī imperium redāctam, superiōre glōriā reī mīlitāris EXSTINCTĀ . | put out |
| brevem CŌNSULENDĪ esse occāsiōnem. | of consulting |
| brevem cōnsulendī esse OCCĀSIŌNEM . | opportunity |
| Caesarem arbitrārī profectum in Ītaliam; neque ALITER Carnūtēs interficiendī Tasgētī cōnsilium | otherwise |
| contrā ea Titūrius SĒRŌ factūrōs clāmitābat, cum māiōrēs manūs hostium adiūnctīs Germānīs | late |
| contrā ea Titūrius sērō factūrōs CLĀMITĀBAT , cum māiōrēs manūs hostium adiūnctīs Germānīs | screaming |
| contrā ea Titūrius sērō factūrōs clāmitābat, cum māiōrēs manūs hostium ADIŪNCTĪS Germānīs | joined |
| convēnissent aut cum aliquid CALAMITĀTIS in proximīs hībernīs esset acceptum. | disaster |
| convēnissent aut cum aliquid calamitātis IN PROXIMĪS HĪBERNĪS esset acceptum. | in the nearest winter-quarters |
| Cottae quidem atque eōrum quī DISSENTĪRENT , cōnsilium quem habēre exitum, | dissent |
| Cottae quidem atque eōrum quī dissentīrent, cōnsilium quem habēre EXITUM , | going out |
| in quō sī PRAESĒNS perīculum nōn, at certē longīnquā obsidiōne famēs esset timenda? | present |
| in quō sī praesēns perīculum nōn, at certē LONGĪNQUĀ OBSIDIŌNE famēs esset timenda? | by a long blockade |
| in quō sī praesēns perīculum nōn, at certē longīnquā obsidiōne famēs ESSET TIMENDA ? | must be feared |
| neque Ebūrōnēs, sī ille ADESSET , tantā contemptiōne nostrī ad castra ventūrōs esse. | was present |
| neque Ebūrōnēs, sī ille adesset, TANTĀ CONTEMPTIŌNE nostrī ad castra ventūrōs esse. | with so great a disregard |
| nōn hostem AUCTŌREM , sed rem spectāre\: subesse Rhēnum; māgnō esse Germānīs dolōrī Ariovistī mortem et superiōrēs nostrās vīctōriās; | agent |
| nōn hostem auctōrem, sed rem SPECTĀRE \: subesse Rhēnum; māgnō esse Germānīs dolōrī Ariovistī mortem et superiōrēs nostrās vīctōriās; | watch |
| nōn hostem auctōrem, sed rem spectāre\: SUBESSE Rhēnum; māgnō esse Germānīs dolōrī Ariovistī mortem et superiōrēs nostrās vīctōriās; | was near |
| nōn hostem auctōrem, sed rem spectāre\: subesse Rhēnum; māgnō esse Germānīs DOLŌRĪ Ariovistī mortem et superiōrēs nostrās vīctōriās; | pain |
| postrēmō quis hōc sibi PERSUĀDĒRET , sine certā rē Ambiorīgem ad ēiusmodī cōnsilium dēscendisse? | would convince |
| postrēmō quis hōc sibi persuādēret, sine certā rē Ambiorīgem ad ĒIUSMODĪ cōnsilium dēscendisse? | this kind |
| postrēmō quis hōc sibi persuādēret, sine certā rē Ambiorīgem ad ēiusmodī cōnsilium DĒSCENDISSE ? | descended |
| sī Gallia omnis cum Germānīs CŌNSENTĪRET , ūnam esse in celeritāte positam salūtem. | share in feeling |
| suam sententiam in utramque partem esse tūtam\: sī nihil esset DŪRIUS , nūllō cum | quite hard |
| CŌNSŪMITUR vigiliīs reliqua pars noctis, cum sua quisque mīles circumspiceret, | is consumed |
| CŌNSURGITUR ex cōnsiliō; comprehendunt utrumque et ōrant nē suā dissēnsiōne et pertināciā rem in summum perīculum dēdūcant\: | there is a rising |
| PRŌNŪNTIĀTUR prīmā lūce itūrōs. | is stated pubically |
| TANDEM dat Cotta permōtus manūs\: superat sententia Sabīnī. | finally |
| cōnsūmitur VIGILIĪS reliqua pars noctis, cum sua quisque mīles circumspiceret, | with vigils |
| cōnsūmitur vigiliīs reliqua pars noctis, cum sua quisque mīles CIRCUMSPICERET , | was examining |
| cōnsūmitur vigiliīs reliqua pars noctis, cum sua quisque mīles circumspiceret, quid sēcum PORTĀRE posset, quid ex īnstrūmentō hībernōrum relinquere cōgerētur. | to bring |
| cōnsūmitur vigiliīs reliqua pars noctis, cum sua quisque mīles circumspiceret, quid sēcum portāre posset, quid EX ĪNSTRŪMENTŌ hībernōrum relinquere cōgerētur. | out of the instrument |
| cōnsūmitur vigiliīs reliqua pars noctis, cum sua quisque mīles circumspiceret, quid sēcum portāre posset, quid ex īnstrūmentō HĪBERNŌRUM relinquere cōgerētur. | of winter quarters |
| cōnsurgitur EX CŌNSILIŌ ; comprehendunt utrumque et ōrant nē suā dissēnsiōne et pertināciā rem in summum perīculum dēdūcant\: | out of the council |
| cōnsurgitur ex cōnsiliō; COMPREHENDUNT utrumque et ōrant nē suā dissēnsiōne et pertināciā rem in summum perīculum dēdūcant\: | they take hold of |
| cōnsurgitur ex cōnsiliō; comprehendunt utrumque et ŌRANT nē suā dissēnsiōne et pertināciā rem in summum perīculum dēdūcant\: | pray |
| cōnsurgitur ex cōnsiliō; comprehendunt utrumque et ōrant nē suā DISSĒNSIŌNE et pertināciā rem in summum perīculum dēdūcant\: | by disharmony |
| cōnsurgitur ex cōnsiliō; comprehendunt utrumque et ōrant nē suā dissēnsiōne et PERTINĀCIĀ rem in summum perīculum dēdūcant\: | by obstinacy |
| cōnsurgitur ex cōnsiliō; comprehendunt utrumque et ōrant nē suā dissēnsiōne et pertināciā rem in summum perīculum DĒDŪCANT \: | they lead |
| facilem esse rem, seu MANEANT , seu proficīscantur, sī modo ūnum omnēs sentiant āc probent; contrā in dissēnsiōne nūllam sē salūtem perspicere. | they could stay |
| facilem esse rem, seu maneant, seu proficīscantur, sī MODO ūnum omnēs sentiant āc probent; contrā in dissēnsiōne nūllam sē salūtem perspicere. | only |
| facilem esse rem, seu maneant, seu proficīscantur, sī modo ūnum omnēs SENTIANT āc probent; contrā in dissēnsiōne nūllam sē salūtem perspicere. | they should think |
| facilem esse rem, seu maneant, seu proficīscantur, sī modo ūnum omnēs sentiant āc probent; CONTRĀ in dissēnsiōne nūllam sē salūtem perspicere. | contrarily |
| facilem esse rem, seu maneant, seu proficīscantur, sī modo ūnum omnēs sentiant āc probent; contrā IN DISSĒNSIŌNE nūllam sē salūtem perspicere. | in conflict |
| facilem esse rem, seu maneant, seu proficīscantur, sī modo ūnum omnēs sentiant āc probent; contrā in dissēnsiōne nūllam sē salūtem PERSPICERE . | ascertain |
| omnia EXCŌGITANTUR , quārē nec sine perīculō maneātur et languōre mīlitum et vigiliīs perīculum augeātur. | are tought |
| omnia excōgitantur, QUĀRĒ nec sine perīculō maneātur et languōre mīlitum et vigiliīs perīculum augeātur. | why |
| omnia excōgitantur, quārē nec sine perīculō MANEĀTUR et languōre mīlitum et vigiliīs perīculum augeātur. | is a remaining |
| omnia excōgitantur, quārē nec sine perīculō maneātur et LANGUŌRE mīlitum et vigiliīs perīculum augeātur. | by exhaustion |
| omnia excōgitantur, quārē nec sine perīculō maneātur et languōre mīlitum et VIGILIĪS perīculum augeātur. | by watches |
| omnia excōgitantur, quārē nec sine perīculō maneātur et languōre mīlitum et vigiliīs perīculum AUGEĀTUR . | is increased |
| prīmā lūce SĪC ex castrīs proficīscuntur | thus |
| prīmā lūce sīc ex castrīs proficīscuntur ut quibus ESSET PERSUĀSUM nōn ab hoste sed ab homine amīcissimō Ambiorige cōnsilium datum, longissimō āgmine māximīsque impedīmentīs. | it had been persuaded |
| prīmā lūce sīc ex castrīs proficīscuntur ut quibus esset persuāsum nōn ab hoste sed AB HOMINE AMĪCISSIMŌ Ambiorige cōnsilium datum, longissimō āgmine māximīsque impedīmentīs. | by most friendly man |
| prīmā lūce sīc ex castrīs proficīscuntur ut quibus esset persuāsum nōn ab hoste sed ab homine amīcissimō Ambiorige cōnsilium datum, LONGISSIMŌ ĀGMINE māximīsque impedīmentīs. | with the very long column |
| prīmā lūce sīc ex castrīs proficīscuntur ut quibus esset persuāsum nōn ab hoste sed ab homine amīcissimō Ambiorige cōnsilium datum, longissimō āgmine MĀXIMĪSque IMPEDĪMENTĪSb> . | with the greatest impediments |
| prōnūntiātur PRĪMĀ LŪCE itūrōs. | at dawn |
| prōnūntiātur prīmā lūce ITŪRŌS . | they will go |
| rēs DISPUTĀTIŌNE ad mediam noctem perdūcitur. | with debate |
| rēs disputātiōne AD MEDIAM NOCTEM perdūcitur. | to midnight |
| rēs disputātiōne ad mediam noctem PERDŪCITUR . | is drawn out |
| tandem dat Cotta PERMŌTUS manūs\: superat sententia Sabīnī. | having been moved |
| tandem dat Cotta permōtus manūs\: superat SENTENTIA Sabīnī. | argument |
| INCOMMODĒ accidit: nam et nostrīs mīlitibus spem minuit et hostēs ad pūgnam alācriōrēs effēcit, quod nōn sine summō timōre et dēspērātiōne id factum vidēbātur. Praetereā | disadvantageously |
| accidere CŌNSUĒVIT quī in ipsō negōtiō cōnsilium capere cōguntur. At Cotta, quī cōgitāsset haec posse in itinere accidere atque ob eam causam profectiōnis auctor nōn fuisset, nūllā in rē | to become accustomed |
| accidere cōnsuēvit quī in ipsō NEGŌTIŌ cōnsilium capere cōguntur. At Cotta, quī cōgitāsset haec posse in itinere accidere atque ob eam causam profectiōnis auctor nōn fuisset, nūllā in rē | a business |
| accidere cōnsuēvit quī in ipsō negōtiō cōnsilium capere cōguntur. At Cotta, quī cōgitāsset haec posse in itinere accidere atque ob eam causam PROFECTIŌNIS auctor nōn fuisset, nūllā in rē | setting out |
| deerat et in appellandīs COHORTANDĪSque mīlitibus imperātōris et in pūgnā mīlitis officia praestābat. Cum propter longitūdinem āgminis minus facile omnia per sē obīre et quid quōque locō | cheer on |
| deerat et in appellandīs cohortandīsque mīlitibus imperātōris et in pūgnā mīlitis officia praestābat. Cum propter LONGITŪDINEM āgminis minus facile omnia per sē obīre et quid quōque locō | length |
| deerat et in appellandīs cohortandīsque mīlitibus imperātōris et in pūgnā mīlitis officia praestābat. Cum propter longitūdinem āgminis minus facile omnia per sē OBĪRE et quid quōque locō | discharge |
| esset PROVIDĒRE possent, iussērunt prōnūntiāre ut impedīmenta relinquerent atque in orbem cōnsisterent. Quod cōnsilium etsī in ēiusmodī cāsū reprehendendum nōn est, tamen | to see forwards |
| esset providēre possent, iussērunt PRŌNŪNTIĀRE ut impedīmenta relinquerent atque in orbem cōnsisterent. Quod cōnsilium etsī in ēiusmodī cāsū reprehendendum nōn est, tamen | state publicly |
| esset providēre possent, iussērunt prōnūntiāre ut IMPEDĪMENTA relinquerent atque in orbem cōnsisterent. Quod cōnsilium etsī in ēiusmodī cāsū reprehendendum nōn est, tamen | a hinderence |
| esset providēre possent, iussērunt prōnūntiāre ut impedīmenta relinquerent atque in orbem cōnsisterent. Quod cōnsilium ETSĪ in ēiusmodī cāsū reprehendendum nōn | though |
| esset providēre possent, iussērunt prōnūntiāre ut impedīmenta relinquerent atque in orbem cōnsisterent. Quod cōnsilium etsī in ĒIUSMODĪ cāsū reprehendendum nōn est, tamen | of this kind |
| esset providēre possent, iussērunt prōnūntiāre ut impedīmenta relinquerent atque in orbem cōnsisterent. Quod cōnsilium etsī in ēiusmodī cāsū REPREHENDENDUM nōn est, tamen | to blame |
| incommodē accidit: nam et nostrīs mīlitibus spem MINUIT et hostēs ad pūgnam alācriōrēs effēcit, quod nōn sine summō timōre et dēspērātiōne id factum vidēbātur. Praetereā | lessen |
| incommodē accidit: nam et nostrīs mīlitibus spem minuit et hostēs ad pūgnam ALĀCRIŌRĒS effēcit, quod nōn sine summō timōre et dēspērātiōne id factum vidēbātur. | eager |
| incommodē accidit: nam et nostrīs mīlitibus spem minuit et hostēs ad pūgnam alācriōrēs effēcit, quod nōn sine summō timōre et DĒSPĒRĀTIŌNE id factum vidēbātur. Praetereā accidit, | hopelessness |
| necesse erat, ut VULGŌ mīlitēs ab sīgnīs discēderent, quae quisque eōrum cārissima habēret ab impedīmentīs petere atque arripere properāret, clāmōre et flētū omnia complērentur. | the people |
| necesse erat, ut vulgō mīlitēs ab sīgnīs discēderent, quae quisque eōrum cārissima habēret ab impedīmentīs petere atque ARRIPERE properāret, clāmōre et flētū omnia complērentur. | take up hurriedly |
| necesse erat, ut vulgō mīlitēs ab sīgnīs discēderent, quae quisque eōrum cārissima habēret ab impedīmentīs petere atque arripere properāret, clāmōre et FLĒTŪ omnia complērentur. | weeping |
| necesse erat, ut vulgō mīlitēs ab sīgnīs discēderent, quae quisque eōrum cārissima habēret ab impedīmentīs petere atque arripere properāret, clāmōre et flētū omnia COMPLĒRENTUR . | fill |
| Tum DĒMUM Titūrius, quī nihil ante prōvīdisset, trepidāre et concursāre cohortēsque dispōnere, haec tamen ipsa timidē atque ut eum omnia dēficere vidērentur | at last |
| Tum dēmum Titūrius, quī nihil ante PRŌVĪDISSET , trepidāre et concursāre cohortēsque dispōnere, haec tamen ipsa timidē atque ut eum omnia dēficere vidērentur | to make provision for |
| Tum dēmum Titūrius, quī nihil ante prōvīdisset, TREPIDĀRE et concursāre cohortēsque dispōnere, haec tamen ipsa timidē atque ut eum omnia dēficere vidērentur | to be in a flutter |
| Tum dēmum Titūrius, quī nihil ante prōvīdisset, trepidāre et CONCURSĀRE cohortēsque dispōnere, haec tamen ipsa timidē atque ut eum omnia dēficere vidērentur | to run to and fro |
| Tum dēmum Titūrius, quī nihil ante prōvīdisset, trepidāre et concursāre cohortēsque DISPŌNERE , haec tamen ipsa timidē atque ut eum omnia dēficere vidērentur | place at intervals |
| Tum dēmum Titūrius, quī nihil ante prōvīdisset, trepidāre et concursāre cohortēsque dispōnere, haec tamen ipsa TIMIDĒ atque ut eum omnia dēficere vidērentur | fearful |
| PROINDE omnia in vīctōriā posita exīstimārent. | therefore |
| levitāte armōrum et COTĪDIĀNĀ EXERCITĀTIŌNE nihil hīs nocērī posse\: rūrsus sē ad sīgna recipientēs īnsequantur. | by daily training |
| Nam ducēs eōrum tōtā aciē PRŌNŪNTIĀRE iussērunt, nē quis ab locō discēderet, illōrum esse praedam atque illīs reservārī quaecumque Rōmānī relīquissent | to declare |
| Nam ducēs eōrum tōtā aciē prōnūntiāre iussērunt, nē quis ab locō discēderet, illōrum esse praedam atque illīs RESERVĀRĪ quaecumque Rōmānī relīquissent | to be kept back |
| Nostrī, TAMETSĪ ab duce et ā fōrtūnā dēserēbantur, tamen omnem spem salūtis in virtūte pōnēbant | although |
| Quā rē ANIMADVERSĀ , Ambiorīx prōnūntiārī iubet ut procul tēla cōniciant neu propius accēdant | having been noticed |
| Quā rē animadversā, Ambiorīx prōnūntiārī iubet ut procul tēla CŌNICIANT neu propius accēdant | they hurl |
| Quā rē animadversā, Ambiorīx prōnūntiārī iubet ut procul tēla cōniciant neu PROPIUS accēdant | nearer |
| quotiēns quaeque cohors PRŌCURRERAT , ab eā parte māgnus numerus hostium cadēbat. | had run |
| quotiēns quaeque cohors prōcurrerat, ab eā parte māgnus numerus hostium CADĒBAT . | was falling back |
| rūrsus sē ad sīgna recipientēs ĪNSEQUANTUR . | they pursue |